Periyodik sağlık tetkiki senede kaç kez yapılmalı? Ehemmiyetli mi? Merak edilen sualin cevabını sizler için inceledik. 

PERİYODİK SAĞLIK HAKİMİYETİ AKSATILMAMALI

Periyodik sağlık hakimiyetlerinin senede bir kere yapılması gerektiğini belirten Uzm. Dr. Gökhan Kotiloğlu, “Sağlıklı ve hiçbir şikayeti olmayan bir insanın yaptıracağı kumpaslı hakimiyetleri kapsamında, hekim tarafından detaylı bir hikaye alınması ve fizik tetkik yapılması, hastanın yaşına, cinsiyetine ve belirtilerine göre değişen kan, idrar, dışkı ve görüntüleme muayenelerinin reelleştirilmesi ve kalp sıhhati açısından değerlendirilmesi yer alıyor. Bu muayeneler, yaşa ve cinsiyete göre tasarlanıyor. Misalin, 40 yaş altındaki sağlıklı bir bayana kemik yoğunluğu ölçümü yapılmıyor ya da 40 yaş altındaki sağlıklı bir erkeğin PSA  seviyeyi tespit etilmiyor” dedi
 
İLERİ YAŞLARDA YAPTIRILMASI GEREKEN PERİYODİK HAKİMİYETLER

İleri yaşlarda yapılan periyodik sağlık hakimiyetlerinin daha erken yaşlardakine göre azıcık daha kapsamlı olması gerektiğini belirten Uzm. Dr. Gökhan Kotiloğlu, “Periyodik sağlık hakimiyetlerinin aralıkları tamamen sağlıklı insanlar temel alınarak tanımlanır. Bu sebeple rastgele bir şikayetiniz varsa müddet geçirmeden bir hekime müracaat etmelisiniz. Öğrenilen bir sağlık meseleniz var ise meselenizin gerektirdiği aralıklarla hakimiyete gitmeyi umursamama etmemelisiniz. Bu aralıklar, periyodik hakimiyetler için genellikle önerilen bir seneden daha sık olabilir” diyerek özellikle yapılması gereken hakimiyetleri açıkladı:

Kulak, Burun, Boğaz Tetkiki: Yaşlılarda en fazla görülen bir değişik sağlık problemi olan duyma duyusu ile alakalı problemlerdir. Duyma eksilir, ancak bu süreç çok yavaş ilerleyebildiğinden fark edilmesi kolay olmayabilir. Ancak karşınızdaki bireyler televizyonu çok yüksek sesle dinlediğinizi belirtebilir.  Bu sebeple senede bir kere kulak-burun-boğaz tetkiki de şarttır.Nörolojik Tetkik: İhtiyarlamakta olan insanlarda hafıza meseleleri de sık görülür. Bu açıdan gene senede bir kere nörolojik tetkikten geçilmesi önerilir. Bu tetkik sonunda gerek dinlenirse nöro-psikolojik pil testleri uygulanır.Kalp Tetkiki: Özellikle kalp damar hastalığı bakımından tehlike etkeni taşıyan, ailesinde birinci derece akrabasında kalp hastalığı olan, sigara içen, tansiyon ve kolesterol yüksekliği, şeker hastalığı gibi tehlike etmenleri olan bireylerin senede bir kere kumpaslı kalp tetkiki yaptırması gerekir. Temel olarak hastalara kalp tetkiki, EKG yanında AKUSTİK ve Efor testi yapılmakta, gerektiğinde ise anjiyo önerilmektedir.Ürolojik Tetkik: Erkeklerde ürolojik rutin hakimiyetler, sık görülen urlardan olan prostat kanserinin erken düzeyde tutulması açısından ehemmiyetlidir. Erken tanı sayesinde prostat kanseri rehabilitasyon edilebilmektedir. Bu sebeple senede bir kere prostat tetkikinden geçilmeli ve PSA testi yapılmalıdır. Ürolojik check-up tetkikinde kanda kreatinin seviyesine ve idrar incelemesine bakılmalı, senede bir kere ultrasonografi testi istenmelidir.
Aşı uygulamaları: Grip ve zatürre aşıları 65 yaşından sonra kesinlikle önerilir. Senede bir grip aşısı yaptırılmalıdır. Pnömokok hastalıklarından korunmak ve antikor cevabının daha geniş olmasını sağlamak için ise KPA13 aşısını takiben PPA23 aşısının yaptırılması ehemmiyetlidir.

Göz Tetkiki: Yaştan kaynaklı olarak en sık görülen sağlık problemlerinin başında  görme ve duyma duyularındaki problemler gelmektedir. En iyi öğrenilen misal ihtiyarlayan insanların okuma gözlüğüne gereksinim dinlemesidir. Bunun dışında katarakt ve ağ katman meseleleri görülebilir. Bu sebeple en az senede bir kere kesinlikle bir göz tetkikinden geçmek gereklidir.
Fizik Rehabilitasyon ve Rehabilitasyon Tetkiki: Yaşla beraber adale-iskelet sistemine ait rahatsızlıklar da yaşam niteliğini etkileyen ehemmiyetli bir etmendir. Bu rahatsızlıkların geri dönüşümsüz evreye gelmeden tespit etilmesi ve uygun biçimde rehabilitasyon edilmesi için fizik rehabilitasyon ve rehabilitasyon muayenehanelerinde değerlendirilmesinde fayda vardır.
Akciğer Tetkiki: Sigara çok ehemmiyetli bir sağlık meseleyidir ve ne yazıktır ki pek çoğumuzun geçmişinde az ya da çok yer almıştır. Günde bir koli sigara içen ve bunu 30 sene sürdüren birisi sigarayı tamamen vazgeçtikten 15 sene sonrasına kadar akciğer kanseri için ciddi bir adaydır. İçilen ölçü ve zamana bağlı olarak tehlike daha da yükselebilir. Bu sebeple bu konumda olan şahıslara tarama testi olarak düz akciğer grafisi yerine düşük kontrast dozlu tomografi önerilir.
Kalın Bağırsak Kanseri Tetkiki: Sütun kanseri, cemiyette 50 yaştan sonra sıklaşarak görülmektedir. Sütun kanseri hadiselerinin yüzde 95’inde vakanın başlangıcı sütun polipleri biçiminde ortaya çıkmaktadır. Hiçbir şikâyeti olmayan, tamamen sağlıklı fertlerde, 50 yaşından itibaren 5 senede bir kolonoskopik muayeneler yapılması, sütun kanserinin yaşamı tehdit edecek seviyelere varmadan teşhis edilebilmesi açısından ehemmiyet taşır.