Sağlık meselelerinde en çok şikayet edilen rahatsızlıklardan biri de gaz ve kabarıklık meseleleridir. Balanssız beslenme ve fazla hava yutma gibi muhtelif sebeplerin sindirim sistemini negatif güzergahta etkilediği ve ve gaz, kabarıklık meselelerine sebebi doğuruyor. Acıbadem Kadıköy Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Suna Yapalı “Gaz ve kabarıklık yaşam niteliğini etkileyen ehemmiyetli bir mesele.” diyerek gaz ve kabarıklık meselelerinin sebepleri ve kurtulma yolları hakkında merak edilenleri cevapladı.

GAZ KABARIKLIK SORUNLARI NEDEN OLUR İŞLTE KURTULMANIN 9 ADIMI!

Çağdaş çağın getirdiği hareketsizlik ve yanlış beslenme alışkanlıkları günümüzde bazı sağlık meselelerinin daha fazla yaygınlaşmasına neden oluyor. Gaz ve kabarıklık şikayeti de o meseleler arasında yer alıyor.  Cemiyetimizde takribî her 4 şahıstan birinde görülüyor ve gastroenteroloji poliklinik müracaatlarının ehemmiyetli bir kısmını oluşturuyor. Hastalar, midede ya da karında gaz, geğirme, karında kabarıklık ve fazla gaz çıkarma yakınması ile müracaat etmektedirler.

”Gaz ve kabarıklık rehabilitasyonu oldukça güçtür, hastalar ilaçlara karşın şikayetleri yinelediği için genellikle mutsuzdurlar. Bu sebeple iyi bir hekim-hasta işbirliği ile hastalara zaman dağılarak nedenlerin ve düzenlenebilir etkenlerin anlatılması galibiyet oranlarını artıracaktır” diyor. Karında kabarıklık ve gaz yakınmasının altta uyuyan etmenlerinin kesinlikle incelenmesi gerektiğini belirten Doç. Dr. Suna Yapalı, rastgele bir hastalıktan kaynaklanmıyorsa bireyin harcadığı gıdalar ve yaşam stili ile ilişkili olduğunu, alınacak bazı tedbirlerin meseleyle çabada fayda sağlayabileceğini söylüyor.

FAZLA YUTULAN HAVA SİNDİRİM SİSTEMİNİ ETKİLİYOR

Yutulan hava, sindirim sistemindeki gazın en ehemmiyetli nedenlerinden birisi. Süratli yemek yemek, yemek yerken konuşmak, sakız çiğnemek, sigara, puro ya da pipo kullanmak, meşrubatları pipetle içmek, derin iç sürüklemek daha fazla hava yutulmasına neden olurken gaz ve kabarıklığa yol açıyor. Hava dışarı atılamazsa alta bağırsaklara inerek karında dolgunluk, kabarıklık ve sızıya yol açabiliyor. Bu sebeple telaşeden uzak, iyice çiğneyerek yemek yemeli, yerken çok konuşmamalı, katı gıdaları su ile yutmamalı, meşrubatlar geniş ağızlı kadehlerden içilmeli, puro, pipo, sigara içmemeli, ağız sarih yatmamalı ve derin iç sürüklemelerden sakınılmalı.

PORSİYONLARI KÜÇÜLTEREK YAĞLI GIDALARDAN UZAK DURUN!

Bir oturuşta büyük porsiyonlar yerine, daha az ve daha sık yemeye özen gösterin. Yemekler az yağlı olmalı zira yağ ve hava beraberliğinde mide içerisindeki tazyik çoğalıyor, ayrıca yağlı yiyecekler mide boşalımını yavaşlatarak karında rahatsızlık ve kabarıklığa yol açıyor.

YEMEK SONRASI DİNLENMEK İÇİN UYUMAYIN!

Bireyin oturuş ve duruş biçimi gazın bağırsaklara iletilmesinde ehemmiyetli rol oynuyor. Oturma pozisyonunda yutulan hava yemek borusundan geri çıkarak ağızdan atılırken, uyur pozisyonda ise ince bağırsaklara geçiyor. Yemeklerden sonra sırt üstü uyumayın. Dik oturun, ayakta durun ya da yürüyüş yapın. Ayrıca bazı bireylerde yapısal olarak karın adalelerindeki gevşeklik ve yemek sonrası kambur oturmaya bağlı olarak bağırsaklardan gaz çıkışı sağlanamıyor.

YÜRÜYÜŞ VE EGZESİZİ ALIŞKANLIK HALİNE GETİRİN!

Fiziksel etkinlik bağırsakları daha kumpaslı hareket ettirerek gaz atılımını ve dışkılamayı basitleştiriyor. Yemeklerden 2 saat sonra yapılan yürüyüş gazın atılmasını sağlıyor. Ayrıca yoga gibi karın adalelerini çalıştıran egzersizler de sindirim kanalından gaz çıkışına fayda sağlıyor.

LAKTOZ KAPSAYAN GIDALARA DİKKAT!

Bazı bireyler emin karbonhidratları hazmedemezler. Klasik bir misal, süt mahsullerinde bulunan ana şeker olan laktozdur. Bu sebeple, büyük ölçülerde laktoz kapsayan süt, yoğurt, ayran, krema, tereyağı ve dondurma harcamak, kramp ve ishal ile beraber artan gaz imaline yol açabilir. Laktoz içerikleri düşük olduğu için kaşar peyniri, beyaz peynir, süzme peynir, labne peynir ve lor peyniri gibi peynir cinsleri ciddi semptomlara yol açmıyorsa harcanabilir.

SEBZE VE LİFLİ YİYECEK TÜKETİMLERİNİ ABARTMAYIN!

Lifli yiyecekler sindirim sistemi sıhhati için zorunlu ancak lifli yiyecek alımını yavaş yavaş artırın ve bedeninizin uyarlamasını sağlayın. Fazla sebze ve meyve tüketiminin de gaz yapımını artıracağını unutmayın.

GAZLI VE ŞEKERLİ MEŞRUBATLARA MESAFE KOYMA ZAMANI!

Gazlı meşrubatlar, maden suyu, kola, bira, soda, fruktoz kapsayan meyve suları, tatlandırıcılar ve bu tatlandırıcıların kullanıldığı sakızlar dahil mahsuller ile efervesan tabletlerden suya atıldığı zaman minik gaz kabarcıkları çıkartarak köpüren eriyen tabletler uzak durun.

GIDALARI Türkiye Elektrik Kurumu BAŞINA HARCAYARAK LİSTE OLUŞTURABİLİRSİNİZ!

Brüksel lahanası, lahana, brokoli gibi yiyecekler daha fazla gaz imaline yol açarak gaz ve kabarıklık yakınmasına yol açabiliyor. Bunun yanı gizeme, sarımsak, soğan, fasulye, nohut, bakla, bezelye, havuç, kereviz, patates, patlıcan, mantar, turp, pırasa, kuru üzüm, muz, kayısı, erik, kiraz, çilek, kavun,karpuz, elma, ekşi meyveler portakal, kivi, armut, şeftali, bulgur, mercimek, buğday tohumu, simit, hamur işleri, çok şekerli tatlılar da gaz yapımını artırıyor. Şahıstan bireye değişiklikler olmakla birlikte gaz ve kabarıklık yakınmanız varsa bu besinleri türkiye elektrik kurumu başına harcayın. Perhiz günlüğü tutarak şikayetinizi artırdığını tespit ettiğiniz besinden uzak durun.

PSİKİYATRIK DESTEK KURTARICI OLABİLİR!

Tedirgin Bağırsak Belirtiyi’nda, bağırsaktan ileti taşıyan asaplar fazla etkin oluyor ve basmakalıp ölçüdeki gazın daha fazla ve daha etkin sezilmesine yol açıyor. Karın sızısı, kabarıklık, ishal ve/veya kabızlığa neden olabiliyor. Tedirgin Bağırsak Belirtiyi tanısı organik bir hastalık dışlandıktan sonra konulmalı. Hekim teklifi istikametinde ilaç rehabilitasyonu ve gerektiğinde psikiyatrik destek almaktan sakınmayın.

GAZ VE KABARIKLIK SORUNLARI BU HASTALIKLARIN HABERCİSİ OLABİLİR!

Gaz ve kabarıklık; sindirim sistemi veya öteki karın içi uzuv kanserleri, bağırsak enfeksiyonları, inflamatuar bağırsak hastalıkları, karaciğer sirozu, kronik pankreatit ya da çölyak hastalığı gibi ehemmiyetli hastalıkların habercisi olabilir. Ayrıca alıngan bağırsak belirtiyi veya laktoz intoleransı gibi altta uyuyan organik bir problemin olmadığı ancak bireyin yaşam niteliğini bozan gidişatlara bağlı da oluşabilir. Organik bozukluklar dışlandıktan sonra altta uyuyan hastalığı olmayanlarda kabarıklığı ve gazı önlemeye müteveccih temkinlerle sualin önüne geçilebilir.

HEKİMİNİZİN TEKLİFLERİNİ GÖZ ÖNÜNDE BULUNDURUN!

Kabarıklık şikayeti olan pek çok birey kendisinde yiyecek intoleransı olduğundan şüphelenerek yiyecek intolerans testlerine müracaat etmektedir. IgG temelli kan misali ile yapılan ticari testler yiyecek intoleransı olmayan bireylerde dahi yüksek neticeler verebilmekte, hatta yaşamınızda hiç harcamadığınız bir besine dahi intolerans olduğunu gösterebilmektedir. Bu testler pahalıdır ve ispat bedelinin düşük olması sebebiyle Allerji, İmmunoloji ve Gastroenteroloji otoritelerince önerilmemektedir.

Bunun yerine yiyecek intoleransından kuşku edilen yiyeceklerin perhizden emin bir müddet ile çıkarılması, şikayetlerin ortadan kalkması ve perhize ilave edilmesiyle şikayetlerin yinelemesi tanıya dayanakçıdır. Ayrıca glutensiz perhiz sektörünün gelişmesi ile glutenin kabarıklık yaptığı inancı yaygınlaşmış ve glutensiz beslenme alışkanlığı meşhur olmuştur. Ancak şuursuzca glutensiz beslenme, uzun yarıyılda kalp ve damar hastalıkları, diyabet, obezite, kalp ve damar hastalıkları tehlikesini artırmaktadır. Bu sebeple Çölyak hastalığı tanısı konulan bireyler dışında uygulanmamalıdır.