Ülkemizde sağlık kurumuna yatış nedenleri arasında sıklıkla görülen rahatsızlıklardan biri olan diyabet hastalığında ayak bakımı oldukça ehemmiyetli! Diyabet hastalığının en çok vurduğu yerlerden biri ne yazık ki ayaklar oluyor. Ayak yaralarının hastaları oldukça zorlayan bu yarıyıllarda ayak bakımına dikkat edilmesinin ehemmiyeti oldukça yüksek. Memorial Ankara Sağlık Kurumu Endokrinoloji Kısmı’nden Doç. Dr. Ethem Turgay Cerit, diyabet hastalarında ayak yaralanmaları ve korunma usulleri hakkında bilgi verdi.

Ülkemiz popülasyonunun yüzde 13,7’sinde görülen, başka bir deyişle 10 milyonun üzerinde insanı doğrudan ilgilendiren diyabet hastalığı, en çok ayakları vuruyor. Diyabet hastalarının takribî üçte birinde diyabetik ayak yaraları görülüyor. Bununla beraber, bu şahısların en ehemmiyetli meseleleri ve en sık sağlık kurumuna yatış nedenleri arasında ayak ülserleri bulunuyor. Sıcak havalarda şeker hastalarında görülen bu stil yaralanmaların, öbür zamanlara göre çoğalış gösterdiği öğreniliyor. 

Sık Sık İdrara Çıkıyorsanız…

Diyabet insülin hormonunun yokluğu, yetersizliği ya da tesirsizliği neticeyi ortaya çıkan ve yaşam boyu süren kan şekeri yüksekliği ile karakterize bir metabolizma hastalığıdır. İnsülin tesirinin beceriksizliği nedeniyle, kandaki şeker hücre içine girememekte ve kandaki şeker seviyeyi yükselmektedir. Kandaki şeker seviyesinin yükselmesine hiperglisemi denilmektedir. Sık idrara çıkma, ağız kuruması, çok su içme, halsizlik, ivedi yorulma ve kilo kaybı diyabetin belirtileri arasında yer alırken, bu hastalık iyi rehabilitasyon edilmediği takdirde bir hayli meseleye neden olabilmektedir.

 Diyabetlilerin en ehemmiyetli ve en sık sağlık kurumuna yatış nedeni ayak yaraları 
Hiperglisemi, diyabete bağlı kronik karmaşıklıklara neden olmaktadır. Mikrovasküler karmaşıklıklar arasında göz, böbrek ve asap zararı, makrovasküler karmaşıklıklar içinde ise kalp krizi, inme ve ayak ülserleri yer almaktadır. Ayak ülserleri, diyabetli şahısların en ehemmiyetli meseleleri ve en sık sağlık kurumuna yatış nedenleri arasında bulunmaktadır.

Ayak ve Bacaktaki Asaplara Zarar Verebiliyor!

Diyabetin ayaklar üzerinde iki negatif tesiri olmaktadır. Birincisi asap, ikincisi ise damar zararıdır. Diyabet, ayak ve bacaktaki asaplara zarar vererek, sızıya ve sıcak ile soğuğun idrak edilememesine yol açmaktadır. Asap zararının oluşturduğu bu his kaybına “diyabetik nöropati” ismi verilmektedir. Diyabetik nöropati yaşayan hastalar ayaklarında alana gelen travma, yara, kesik ve yanıkları sezemezken, bu gidişat ilerleyen evrelerde enfeksiyona da kapı açmaktadır.

Ayak Yaraları Kangrene Dönüşebilir!

Diyabetin yol açtığı ikinci ehemmiyetli mesele ise ayak veya bacaktaki kan akımının eksilmesi, başka bir deyişle damar zararıdır. Periferik damar hastalığı ismi verilen bu gidişat, yaraların iyileşmesini eforlaştırmaktadır. Diyabet hastalarının ayaklarında oluşan yara ve enfeksiyonlar rehabilitasyon edilmediği takdirde kangrene, hatta parmağın ya da ayağın bir kısmının kesilmesine neden olabilmektedir.

Kendi Başınıza Rehabilitasyon Usulleri Sınamayın!

Diyabetik hastalarda en sık görülen ayak meseleleri arasında ayak cildinde kuruluk ve çatlaklar, mantar, su bir araya gelmesi, halluks valgus deformitesi Baş parmak ile birinci tarak kemiğinin birleşme yerinin dışa doğru gelişerek deforme olması ve bunyon, nasır, pençe ayak ve tırnak batması yer almaktadır. Hastaların bu meseleleri küçümsememesi ve kendi başlarına rehabilitasyon yollarına müracaat etmemeleri gerekmektedir. Bu meseleler için kesinlikle uzman bir doktora danışılmalıdır.

Diyabet Hastalığında Ayak Bakımı Çok Ehemmiyetli!

Ayakta görülen rahatsızlıkların zamanında fark edilememesi, bir yandan enfeksiyonun ilerlemesine neden olurken, öbür yandan kan şekerini makûslaştırabilmektedir. Diyabet hastalarının bu vaziyetin önüne geçebilmesi ve ayak sıhhatlerini gözetebilmeleri için dikkat etmeleri gereken noktalar şu biçimdedir:

1- Ayaklar her gün hakimiyet edilmelidir. Cilt renginde farklılık olup olmadığına, taban, parmak araları ve üst kısmına bakılmalı, alt kısımlar rahat görülemiyorsa ayna kullanılmalı ya da aile fertlerinden dayanak istenmelidir.
2- Ayakta yara, çatlak, kabarcık ve nasır varlığı hakimiyet edilmelidir. Ayakta nasır olursa kesici aletle müdahalede bulunulmamalı, hemen bir hekime başvurulmalıdır.
3- Ciddi yanıklarla karşılaşmamak için ayaklara sıcak su torbaları veya öbür ısı kaynakları uygulanmamalıdır.
 4-Sigara ayak damarlarını bozan en ehemmiyetli etkenlerden biridir. Sigara içmekten kaçınılmalıdır.
5-Ayağa uygun, sıkmayan, yumuşak, ten ve bez pabuçlar giyilmelidir. Ayağı zorlayan, önü sivri, yüksek topuklu pabuçlardan kaçınılmalı; yeni pabuçlar ilk günlerde kısa süreli giyilip değiştirilmelidir.
6-Denizde ve kumsalda yürürken konutta olduğu gibi kesinlikle terlik kullanılmalıdır. 7- 8-Bağ bahçelerde üryan ayakla asla dolaşılmamalıdır.
9-Parmak arası terlik ya da sandalet stili pabuçlardan uzak durulmalıdır.