Dünya Sağlık Teşkilatı’nün son raporu dünya genelinde vasati yaşam süresinin 5 sene çoğaldığını gösterirken sağlıklı bir yaşlılık için atılacak adımlar daha da ehemmiyet kazanıyor. İnsanların genellikle ihtiyarlamayı bir iniş yarıyıli olarak gördüğünü söyleyen Johns Hopkins Üniversitesi Tıp Fakültesi Geçiş Yarıyıli Bakımı Araştırma Direktörü Dr. Alicia I. Arbaje, kaliteli bir yaşam ve yaşlılık için evvel hayata bakış açısının değiştirilmesi gerektiğini söyledi. Geriatri yani yaşlılık hekimliği mevzusunda uzman olan Dr. Arbaje, zinde bir yaşlılık yarıyıli için ipuçlarını paylaştı.

KESİNLİKLE BİR HOBİNİZ OLSUN

İleri yaştaki yetişkinlerin sosyal bağlarından kopmaması gerektiğini belirten Dr. Arbaje, “Güzelinize giden bir hobi edinin. Bir emel güzergahında yaşayın. Hedef ve değerlerinize uygun etkinliklere katılın. Bu hem ruhunuzu iye gelir hem de beyninizin şekil ve fonksiyonunu pozitif etkiler” dedi ve sigara kullanımının ihtiyarlamayı süratlendiren bir numaralı etmen olduğunu anımsattı.

NEBATSAL BESLENMEYİ İLKE EDİNİN

Beslenmenin sağlıklı ihtiyarlamada büyük ehemmiyet taşıdığını anlatan Dr. Arbaje, “Operasyondan geçmemiş, bitkisel, sebze-meyve ağırlıklı bir beslenme stili benimseyin. Bu sayede bağırsaklarınızda yaşayan bakteriler pozitif etkilenir, kronik hastalık riski eksilir ve yaşam süresi uzar. Örneğin meyve suyu yerine meyve, ekmek ve makarna yerine bütün hububatlar, beyaz pirinç yerine kahverengi pirinç tüketilebilir” diye konuştu.

HAYVANSAL GIDALAR YÜZDE 10’U GEÇMESİN

Genel bir prensip olarak her öğünde tabağın yarısının protein, kalan yarısının ise meyve ve sebze ile doldurulması gerektiğini anlatan Dr. Arbaje, “Her gün yeşillik, fasulye, soğan, mantar, dağ meyveleri ve tohum harcamaya çalışılmalı. Hayvansal mahsuller beslenmenin yüzde 10’unu geçmemeli” dedi. Stres yönetiminin ehemmiyetine değinen Dr. Arbaje, “Stres, yürüyüş ve meditasyon ile yönetilebilir. Dua etmek, derin düşüncelere dalmak ve günlük yakalamak da yararlı olur” diye konuştu.

İHTİYACINIZ OLMAYAN BAKIMDAN KAÇIN

Sosyal izolasyon, çok fazla ilaç kullanımı ve çok fazla sağlık hizmeti almaktan sakınılması gerektiğini anlatan Dr. Arbaje “Her ne kadar sağlık kurumuna uyuyuşları yasaklayamasak da kendimize iyi bakarak, iyi beslenerek, spor yaparak ve düzenli olarak genel hakimiyet için hekime görünerek sağlık kurumuna gitme ihtiyacımızı eksiltmek muhtemel” dedi.

İLAÇLARINIZI YILDA 2 DEFA GÖZDEN GEÇİRİN

Senede en az iki kere, kullanılan ilaçların gözden geçirilmesi ve hekime danışılması gerektiğini anlatan Dr. Arbaje, “İlaçlar ihtiyarlamaya atfedilen bazı belirtilere yol açabilir. En yakın takibe alınması gereken ilaçlar ise kan incelticiler, uyku ilaçları, alerji ilaçları, diüretikler, tansiyon ilaçları, ağrı kesiciler ve antidepresanlardır” dedi. Dr. Arbaje, ilaç kullanımı ile herkesin kendine şu sualleri sorması gerektiğini belirtti:

– Hala bu ilaca ihtiyacım var mı?
– Hala aynı dozu almam gerekiyor mu?
– Bu ilacın bir alternatifi var mı? Mesela hayat stili değişikliği gibi
– Yaşlılık yarıyıliniz ile ilgili tasarı yapın

Sağlıkla ilgili bir sualin alana gelmeden evvel aileyle konuşulması gerektiğini belirten Dr. Arbaje, “Kendinize ‘Ya hasta olursam? Ya partnerim hasta olursa? Ona kim bakacak? Bana kim bakacak? Ve en önemlisi, ‘Ben karar veremez gidişata gelirsem, kim benim adıma karar verecek?’ suallerini mesele” dedi.

TASARIINIZI YAPIN!

Hastanın kendi başına karar veremeyecek gidişata gelirse ismine kimin karar vereceğini de belirlemesi gerektiğini anlatan Dr. Arbaje “Yaşlı sıhhati ile ilgilenen Geriatri uzmanlarına danışmanızda bereket var. Geriatri uzmanı hafıza, duygudurum, kullanılan ilaçlar ve hareket kabiliyeti gidişatlarını değerlendirir ve ileri yaştaki yetişkinlerin evlerinde dayanağa fakir dinlemeksizin yaşayabilmelerine takviyeci olur” dedi. İleri yaşlarda hekim buluşmalarına bakım tasarısını anlayabilecek biriyle birlikte gitme önerisinde bulunan Dr. Arbaje, “Sağlık kayıtlarınızı gizleyin. Sizin ya da başka bir aile üyenizin hastalanması vaziyetinde ne yapılacağına dair acil gidişat tasarıları hazırlayın” diye konuştu.