Uykuda solunum durması olarak belirlenen uyku apnesi, hastaların bitkin uyanmasına ve gün içinde yanlış zamanlarda yatakalmasına yol açabilmesi sebebiyle iş ve sosyal yaşamı da negatif etkileyebiliyor. Zamanında rehabilitasyon edilmeyen uyku apnesi ilerleyen yarıyıllarda başta hipertansiyon, ritim bozukluğu, kalp krizi olmak üzere; diyabet, obezite ve hormon bozukluğu gibi ciddi hastalıklara neden olabiliyor. Memorial Hizmet Sağlık Kurumu Kulak Burun Boğaz Kısmı’nden Prof. Dr. Fatma Tülin Kayhan, uyku apnesi ve rehabilitasyonu hakkında bilgi verdi.

ÇOCUKLARDA HORLAMA UYKU APNESİ SEBEBİ OLABİLİR

Uyku sırasında ağız, boğaz ve burun arttaki hava yolunda oluşan darlık varlığında horlama görülebilmektedir. Özellikle çocukluk çağında rehabilitasyon edilmeyen horlamalar ileri yaşta apne büyümesine neden olabilmektedir. Ebeveynlerin, çocukların gece uykularını yakın takibe almaları, uykuda ağzının sarih olup olmadığı, horlama veya hırıltılı soluk almalar belirli zaman aralıklarıyla hakimiyet edilmelidir.

GECE UYUYAMIYORSANIZ…

Uyku apnesi başka bir deyişle uykuda soluk durması yaşam niteliğini bozmaktadır. Gece boyu uykusunu alamayan hastalar gündüz bazen uygun olmayan yerlerde ve zamanlarda yatakalarak iş ve özel yaşamlarında ciddi problemler yaşayabilmektedir.

UYKU APNESİNİN BULGULARI 

– Horlama
– Ağız-boğaz kuruluğu
– Gece idrara çıkma ve gece terlemeleri
– Uykuda fazla hareketlilik ve sıkıntılılık
– Uykuya dalma ve uykuyu sürdürmede bozukluk
– Gündüz uykululuk hali ve gündüz uyuklama
– Sabah bitkin, dinlenmemiş uyanma ve baş sızısı
– Konsantrasyon bozukluğu, unutkanlık, hafıza yanılgıları, dikkat azlığı
– Asaplılık, bunalım gibi psikiyatrik bozukluklar
– Cinsel işlev bozuklukları
– İlerleyici kilo alımı veya kilo verememek gibi çok değişik bulgular da ortaya çıkabilmektedir.

UYKU APNESİ REHABİLİTASYONUNA GEÇ KALMAYIN!

Değişik sebeplerden kaynaklanabilen uyku apnesinin rehabilitasyonunda multidisipliner bir yaklaşım ehemmiyetlidir. Kulak burun boğaz hastalıkları, göğüs hastalıkları ve nöroloji uzmanları tarafından yapılan tetkik ile beraber bazı muayenelerin değerlendirmeleri sonrası uyku apnesinin teşhisi konulabilmektedir. Horlama ve uyku apnesinin bedende neden olduğu farklılık ve bozuklukları tespit etmek için polisomnografi başka bir deyişle uyku testi yapılmaktadır. Uyku testinde, hasta uyku laboratuvarında bir gece yatırılarak bazı parametreler gelişmiş teknolojik izleme makineleri ile kayıt ve inceleme edilir. Rehabilitasyon edilmeyen uyku apnesi ilerleyen yarıyılda kalp ve damar hastalıkları başta olmak üzere; felç, hormon balansı bozuklukları, obezite, diyabet, erkeklerde impotans başka bir deyişle iktidarsızlık hatta ani vefatlara neden olabilmektedir.

APNE REHABİLİTASYONU APNENİN SEBEBİNE GÖRE DEĞİŞİYOR

Uyku apnesinin sebebi ve derecesi rehabilitasyona doğrultu vermektedir. Horlama ve hafif uyku apneli hastalarda kilo verme tesirli gözetici rehabilitasyonların başında gelmektedir. Bu hastalarda ağız içi apareyler de kullanılabilmektedir. İçki tüketimi ve uyku ilaçları hastalığın çoğalmasına neden olabileceği için uzak durulmalıdır. Orta ve ağır uyku apneli operasyon olamayan hastalar ile akciğer hastalıkları ve nörolojik apneleri olan hastalar CPAP, Bİ-PAP gibi uykuda solunum aygıtlarını kullanmaları gerekmektedir.

APNE REHABİLİTASYONUNDA ROTOBİT CERRAHİ USULÜ

Tıkayıcı uyku apnesinde her hastada patoloji değişik olduğu için cerrahi zafer; doğru hastaya, doğru tıkanma bölgelerine, doğru operasyonu yapmakla sağlanabilmektedir. Horlama hastalarında üst solunum yoluna farklı cerrahi usuller uygulanabilir. Hafif, orta ve ileri tıkayıcı uyku apneli hastalar genel anestezi ile operasyon olmalarında mahzur yoksa cerrahi rehabilitasyon için uygun adaylardır. Orta ve ileri tıkayıcı uyku apneli hastaların yarısından aşırısı CPAP kullanamamaktadır. Tıkayıcı uyku apneli bu hastalarda son senelerde çok seviyeli robotik uyku apnesi cerrahisi ile galibiyetli neticeler alınmaktadır.

Robotik cerrahinin avantajları;

– Robotik cerrahi ile sarih cerrahi veya endoskopik cerrahi aletlerinin erişemediği ve görüntüleyemediği dil kökü ve gırtlağın üst kısmına basitlikle erişilmektedir.
– Robotun 5 milimetrelik uçlarıyla bu bölgede lüzumlu cerrahi harekâtlar yapılabilmektedir.
– Robotun kollarına takılan bu uçlar el bileğini taklit eder. El bileğinden daha fazla 7 düzlemde hareket yeteneği vardır, eğilip bükülebilir. Elin titremesi robot tarafından önlenir.
– Robot 3 ebatlı ve 16 kere geliştirme sağlar. Bu görüş üstünlüğü ile dokular daha iyi görünür, çıkarılma, damar ve asapların korunması, dikiş atılması ve kanama hakimiyeti daha iyi yapılır.
– Operasyonlar, trakeotomi ismi verilen solunum yoluna delik açma harekâtına gerek kalmadan yapılabilir.
– Robotik cerrahi ile çok ileri OSAS başka bir deyişle tıkayıcı uyku apnesi hastalarına dahi müdahale edilerek rehabilitasyon edilebilmektedir.