Balgamlı-balgamsız ve kronik-akut olmak üzere iki değişik biçimde sınıflandırılan öksürük, inatçı hale geldiğinde yaşamı çekilmez kılıyor. Pek çok nedenle ortaya çıkabilen öksürüğe en fazla enfeksiyon hastalıkları ve alerjik unsurlar yol açıyor. 3 haftadan daha uzun süren öksürük ise kronik öksürük olarak belirleniyor. İşte öksürüğün sebepleri ve rehabilitasyon usulleri!

Öksürük nedir?

Öksürük bir hastalık değil, boğaz ve solunum yollarını arınmaya yarayan bir korunma mekanizmasıdır. Öksürük, balgamlı-balgamsız ve kronik-akut olmak üzere iki değişik biçimde sınıflandırılabilir. Balgamsız öksürük, kurudur ve boğazda bir gıcık hissine neden olabilir. Şayet öksürükle beraber balgam ismi verilen akışkan geliyorsa buna “prodüktif öksürük” denir. 3 hafta ve daha uzun süren öksürükler kronik öksürük olarak kabul edilir. Akut öksürük enfeksiyonları ise sinüzit, farenjit, nezle, akciğerlere yabancı cisim kaçması gibi sebeplerle oluşur. Kronik öksürükler bazen yıllarca sürebilir.

Öksürük neden olur?

Öksürüğün pek çok sebebi olabilir. Nezle ve grip, farenjit, astım, geniz akıntısı, reflü, kalp yetmezliği, verem, akciğerde akışkan bir araya gelmesi gibi hastalıklar kuru öksürüğe neden olabilir. Sinüzit, bronşit veya sigara içimi ise balgamlı öksürüğe yol açabilir. Ayrıca; kronik kulak problemleri, uzun zaman kullanılan tansiyon ilaçları ve sigara da öksürük sebepleri arasındadır. Zaman zaman öksürüğün sebebi psikolojik de olabilir.

Kuru öksürük enfeksiyon veya alerjilere bağlı 

Geceleri ortaya çıkan, kuru ve balgamsız öksürük genellikle viral üst solunum yolu enfeksiyonuna ya da alerjiye bağlıdır. Geniz akıntısı, sinüzit ve gastroösefageal reflüye bağlı öksürükler çocuk uykuya daldıktan hemen sonra başlamaktadır. Egzersiz, hareket, gülme ve ağlama ile artan öksürük astıma işaret etmektedir. Kaba, boğuk, havlar stilde öksürük krupta görülmektedir. Hengameli, metalik öksürük trakeit denilen solunum yolu enfeksiyonu göstergesi olabilmektedir.  Boğmacada öksürük nöbet biçiminde ve bağırır stildedir. Pnömoni zatürre ve veremde öksürük kurudur. Bronşiektazi, akciğer çıbanı, kistik fibrozis gibi akciğer hastalıklarında öksürük balgamlıdır.

Öksürüğün şiddetlenmesine yol açan etmenler

Sigara kullanımı: Sigara sebebiyle mukus üreten bezler gelişir ve bu hava yollarında daha fazla salgıya neden olup öksürüğe neden olabilir ya da var olan öksürüğün şiddetini artırabilir.

Alerjen maddeler: Polenler, ev tozu akarları gözle görülemeyen ufak canlılar ve ev içi mantarları gibi alerjen maddelere maruziyet öksürüğü şiddetlendirebilir.

Çevresel etmenler: Toz, parfüm kokusu, deterjanlar, soğuk hava ve hava lekeliliği bazı vaziyetlerde öksürüğü tetikleyebilir.

Egzersiz: Egzersiz yapmak, özellikle astımlı hastalarda öksürüğü tetikleyebilir.

İlaçlar: ACE inhibitörü ismi verilen kaptopril, enalapril gibi ilaçlar öksürüğe neden olabildiği gibi öksürük şiddetini de artırabilir.

Öksürüğe ne iyi kazanç?

Öksürükten kurtulmak, öksürüğe neden olan hastalıkların tespit etilerek, rehabilitasyon edilmesi ile muhtemeldir. Öksürüğü giderecek bazı teklifler ise şöyle;

– Kumpaslı ve balanslı beslenmek, özellikle kış aylarında yeterli C vitamini almak
– Her türlü tozlu ve lekeli etraftan uzak durmak,
– Beden mukavemetini gözetmek için kumpaslı spor veya yürüyüş yapmak
– Halsiz veya bitkin düşmemek için uyku müddetlerine dikkat etmek ve bedeni dinlendirmek,
– Bol akışkan almak
– Mukus veya balgam üreten bir öksürüğe buğuyla teneffüs etmek iyi gelebilir. Sıcak bir duş veya banyo yapılması ve banyonun buğuyla dolması sağlanmalıdır. Anekdot: Öksürük astımaya bağlıysa bu uygulamayı yapmayın. Çünkü buğu semptomları daha da makûslaştırabilir.
– Meyan kökü balgam söktürücü görevi görür
– Zencefil çayı ise boğaz cerahatini yatıştırır.