Çoğu birey kendisinde uyku apnesi olup olmadığından bir haber yaşıyor. Peki uyku apnesi nedir? Uyku apnesi kimlerde olur? Uyku apnesi rehabilitasyonu var mı? Özellikle tansiyon hastalarında ilaç bir işe yaramadığında nedeni uyku apnesi olabilir. Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahi Uzmanı Op.Dr.Bahadır Baykal uyku apnesi ile alakalı ehemmiyetli bilgiler verdi.

 BOŞ YERE TANSİYON İLACI KULLANIYOR OLABİLİRSİNİZ

Günümüzde hipertansiyon hastalarında uyku apnesinin rehabilitasyon edilmesi oldukça önemlidir.Bu hastaların senelerce tansiyon ilaçlarına neden yanıt vermedikleri , uyku apnesinin tek başına hipertansiyon sebebi olduğunun anlaşılmasıyla beraber değişik bir ebat kazanmıştır. Ülkemizde hipertansiyonu olan hastalar incelenirken uyku apnesi ile ilişkisi kesinlikle göz önünde bulundurulmalıdır. Böylece uyku apnesi rehabilitasyonu ile insanlar boş yere tansiyon ilacı almaktan kurtulabilirler veya aldıkları ilaç ölçüsünü düşürebilirler.

UYKU APNESİ REHABİLİTASYONUYLA TANSİYONDAN DA KURTULABİLİRSİNİZ 

Hipertansiyon hastalarının % 15’i ilaçla hakimiyet altına alınamayan mukavemetli hipertansiyon hastasıdır. Mukavemetli hipertansiyon hastalarının ise büyük bir kısmı aynı zamanda uyku apnesi hastadır. Uyku apnesini rehabilitasyon etmek bu hastaların boş yere ilaç almalarını önlemeye yetecektir. Üzülerek görüyorum ki, hipertansiyonla ilgilenen bedelli uzmanlar bu noktaya gereken ehemmiyeti vermemektedir. Oysa uyku apnesinden şüphelendikleri ve rehabilitasyona cevap alamadıkları hipertansiyon hastalarına uyku muayeneyi yaptırsalar hakikat sebebi ortaya koyacaklar.

FAZLA KİLOYA DA NEDEN OLUYOR

Yapılan araştırmalar göstermiştir ki, uykuda solunum durması hastalığı başka bir deyişle uyku apnesi ; kiloluluk, içki ve sigara gibi öbür etmenlerden bağımsız olarak tansiyon yüksekliğine yol açar öyle ki; bu hastalardaki hipertansiyon saatteki soluk durma rakamı ile doğru orantılıdır.Uykuda anlık soluk durmasına bağlı büyüyen kanda oksijen eksilmesi, hipertansiyon ve kalp-damar hakimiyet mekanizmalarını direk olarak tesirler. İlaca yanıt vermeyen hipertansiyon hastaları büyük ihtimalle uyku apnesi hastasıdır.

 KALP FONKSİYONLARINI DA ETKİLİYOR

Hakikatinde uyku apnesi yalnızca hipertansiyon değil aynı zamanda kalp işlev bozukluğu ve enfarktüs sebebi olarak da kabul edilmektedir.Uykuda solunum durması olunca bireyde soluk alma mücadelesi çoğalır. Bir müddet sonra Akciğer genişler, kalp ve büyük damarlar çevresindeki tazyiki tesirler, ayrıca beynin oksijensiz kalması da hipertansiyon gelişiminde rol oynar.

VEFAT TEHLİKEYİ YÜZDE 300’E ÇIKIYOR 

Rehabilitasyonu yapılmamış uyku apne hastalığında vefat tehlikeyi sıradan fertlere göre yüzde 300 çoğalmaktadır. Kalp damar hastalıklarına bağlı vefat tehlikeyi ise daha yüksektir. Bu hastalarda yaygın damar hastalıkları da olduğu için beyin kanaması tehlikeyi de ehemmiyetli miktarda çoğalır. 

Uyku apneli hastalar pıhtılaşma mekanizması bozulduğu için felç tehlikeyi açısından da dikkatle değerlendirilmesi gereken hasta grubudur.

Netice olarak şunu rahatlıkla söyleyebiliriz; Uyku apnesi şahsın yaşam niteliğini bozan ve beklenen ömrü %25 oranında kısaltan bir hastalıktır.Tüm sistemler gibi kalp-damar sistemi de yakından izlenmeli,hipertansiyonlu uyku apne li hastaların rehabilitasyon edilmesiyle beraber kan tazyikinin ehemmiyetli miktarda düştüğü unutulmamalıdır.Öyle ki; bazı hastalar tamamen ilacı vazgeçerken kimileri de ilaç ölçüsünü eksiltir.

UYKU APNESİ NEDİR?

Uyku apnesi, horlamanın neden olduğu en ehemmiyetli hastalıklardan biridir ve uykuda solunumun durması olarak ifade edilebilir. Uyku esnasında soluğun durması ve yüzeysel hale gelmesi anlamına gelen uyku apnesi gece süresince kerelerce yineleyebilir. Uyku apnesi sırasında, üst solunum yolunun sarih kalmasını sağlayan adalelerde hafifleme olur. Dil kökü veya yumuşak damağın veya fazla gelişmiş bademciklerin hava yolunu tıkaması neticesinde en az 10 saniye soluk alamamak uyku apnesi olarak adlandırılır. Uyku apnesi sırasında solunum mücadelesi sürse de, bir müddet sonra daha da artan bu mücadele beyni uyarır ve hava yolu açılır. Solunumu durana kadar horlayan birey, hengameli bir homurdanma ile yine soluk almaya ve horlamaya devam eder. Lüzumlu tedbirler alınmadığında uyku apnesinin dikkatsizliğe yol çarak trafik kazası tehlikesini 7-8 kat çoğaldırdığı ve iş kazalarına neden olduğu öğreniliyor. Uyku apnesinin görülme sıklığı %1-4 olsa da, diyabet hastalığının %3, astım sıklığının takribî %5 olduğu düşünülürse ne kadar ehemmiyetli bir mesele olduğu daha iyi anlaşılabilir.

UYKU APNESİ SEBEPLERİ NELERDİR?

Uyku apnesinin sebebi, boğazdaki adalelerin havanın geçeceği alanı kapatacak biçimde hafiflemesidir. Üst solunum yolundaki darlıklar çocukluktan itibaren, solunum yolunun aşınmasına neden olabilir ve bu da uyku apne belirtisine neden olabilir. Fazla kilolu olmak, büyük bademciklere ve geniz etine sahip olmak da uyku apnesi sebepleri arasında gösterilebilir. Uyku apnesi yalnızca erişkinlerde değil, çocuklarda da görülebilir.

Uyku apne belirtiyi olan bireyde horlama, 3-4 kat daha fazla, çok kaba ve hengameli biçimde reelleşir. Horlamanın yanı gizeme soluk darlığı, sık sık iç sürükleme, el kol hareketleriyle çırpınarak uyanmaya çalışma, sık ve uzun süreli solunum durmaları, sabah bitkin uyanmak da uyku apne belirtiyi yaşayan bireylerde görülür. Uyku apnesinin bütün sebebi sayılmasa da, uyku apne belirtili hastaların %30-50’sinde hipertansiyon görülmektedir.