Uyku hastalıkları yaşamı zehir ediyor. Yaygın olarak görülen uyku apnesi başka bir deyişle uykuda solunum durması, beyni oksijensiz vazgeçerek hayati tehlike doğurabiliyor. İstinye Üniversite Sağlık Kurumu Medical Park Gaziosmanpaşa Nöroloji Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Figen Yavlal, hastalığın rehabilitasyonu mevzusunda bilgiler verdi. Uyku, zekâsal ve fiziksel sıhhatimizi her gün yenilememiz için ehemmiyetli olan ve yaşamımızın üçte birini içeren etkin bir yarıyıldır. Uyku bozuklukları, yaşam niteliğinin eksilmesine ve şahsın sıhhatinde bozulmaya neden olur. Uyku zamanının bireyden şahsa değişmekte olduğu ve bu zamanın 4 saat ile 11 saat arasında değiştiği öğrenilmektedir. Yapılan araştırmalar, Türkiye’de cemiyetin büyük çoğunluğunun yüzde 75 7-8 saat vakitle geçime alışkanlığına sahip olduğunu göstermiştir. Yrd. Doç. Dr. Figen Yavlal en sık görülen uyku bozukluklarını şöyle sıraladı:

UYKU APNESİ SOLUNUM DURMASI

Bu hastalık grubunda en sık görüleni Uykuda Solunum Durması Hastalığı’dır. En sık bulgusu horlamadır. Horlama uyku sırasında hengameli solunumla belirir. Obstrüktif uyku-apneleri olan hastalar bazen uygunsuz yerlerde yata kalabilmekte, iş ve özel yaşamlarında uykululuk sebebiyle ciddi problemler yaşayabilmektedirler. Hastalar konsantre olmakta eforluk sürüklerler ve unutkanlıktan yakınırlar. Kolay hiddetlenme, gönülsüzlük, iş yararında eksilme olabilmektedir. Erkeklerde cinsel meseleler ortaya çıkabilir. Gece sıkıntılı bir uykuları vardır, boyun ve başlarında emin terlemeleri olabilir. Sabah kalktıklarında baş sızısı olur ve ağız kuruluğu hissederler.Uyku apnesi ciddi bir rahatsızlıktır. Oldukça ehemmiyetli olabilecek kalp ve damar hastalıkları ile belirip, gece kalp krizi ve inmelerin en sık nedenidir.

RAHAT BİR UYKU İÇİN;

Uyku sırasında tüm adaleler gibi solunum adaleleri de hafiflemektedir. Fazla kilo, uygunsuz boğaz, burun, ağız ve çene yapısı solunum yolunu daha dar hale getirir, uyku sırasındaki rahatlamanın da tesiri ile solunum yolu kapanır ve apne oluşur. Alınacak bazı tedbirler hastalığın tesirlerini eksiltebilir.

Kilo verme: Bazen 5-6 kilo vermekle bulgular gevşeyebilir. Ancak hastalığın ilerlemiş formlarında metabolizma bozukluklarına neden olarak kilo vermeyi imkânsız hale getirdiği, bir hayli hastanın fazla çabalarına karşın kilo veremedikleri, kilo verseler dahi bu kiloyu gözetemedikleri tespit etilmiştir.

İçki: Uyumadan evvelki saatlerde alınan içkinin uykuda apnelerin daha sık ve uzun süreli olarak ortaya çıkmasına neden olduğu öğrenilir. Bu sebeple yatmadan evvel içki alınmamalıdır.

Uyku ilaçları: Uyku ilaçları da içkiye eş bir tesir ile solunum merkezini baskı altına almakta ve apnelerin uzamasına neden olur.

Pozisyon: Bazı hastalarda horlama ve/veya solunum durmaları yalnızca sırtüstü uyurken ortaya çıkar. Bu hastalarda sırta konulan yastıklar veya pijamaya yerleştirilen tenis topu hastanın sırtüstü yatmasını yasaklayabilir ve uykuda solunum problemlerini çözebilir.

Burun tıkanıklıkları: Burun tıkanıklığına neden olan patolojiler horlamayı yüzde 10-15 oranını çoğaldırır. Bu tıkanıklıklara müteveccih rehabilitasyonlar horlama ve uykuda solunum kumpassızlıklarını bir ölçü eksiltecektir.

REHABİLİTASYON

Uyku apne belirtiyi CPAP ile rehabilitasyon edilebilir. CPAP rehabilitasyonu tazyiki ayarlanabilen bir hava kompresörü aracılığı ile burundan tazyikli hava verilerek uygulanıyor. Ağız içinde oluşan pozitif tazyik, uyku sırasında hava yolunun rahatlamasına ve tıkanmasına mani oluyor.

STRESİ HAKİMİYET ALTINA ALIN!

En sık görülen değişik uyku bozukluklarından insomnia ve narkolepsi de günlük yaşamı negatif güzergahta tesirler.

İNSOMNİA: Uykuya dalma veya sürdürmede eforluk, başka bir deyişle uykusuzluk insomnia cemiyette her üç bireyden birinde görülen ehemmiyetli bir sağlık problemidir. Uykusuzlukla başa çıkarken stres ile baş etmeyi bilmek rehabilitasyona dayanakçıdır. Yatak odasını muhtemel olduğunca suskun ve karanlık yakalamak için gölgelik veya kalın perdeler kullanın. Kafein, içki ve sigaradan uzak durun. Hafta sonu da hafta içi kadar yatmaya dikkat edin, çalışma saatlerinizi ayarlayın. Uyku haplarını hekiminizin bilgisi dışında kullanmayın.

NARKOLEPSİ: Şahsın açıkgözken dayanılmaz uyku hücumları olması hastalık bulgusudur. Gündüz olan bu gidişat pek çok sebebe bağlı olabilir: kullanılan muhtelif nörolojik ve psikiyatrik ilaçlar, metabolik ve endokrin nedenler DM, Tiroid bozuklukları, uyku apne belirtiyi, gece sık uyku ufalanması, bunalım gibi…