Hepimizin beğenerek harcadığı Türk kahvesinin insan sıhhatine ne kadar bereketli olduğunu öğreniyor muydunuz? Türk kahvesinin çağımızın hastalığı olarak öğrenilen gut hastalığından gözettiği ortaya çıktı. Peki gut hastalığı nedir? Gut hastalığının bulguları neler? Gut hastalığı olan bireylerin asla yememesi gereken gıdalar neler? İşte tüm merak ettiğiniz suallerin cevaplarını Romatoloji Kısmı’nden Doç. Dr. Meryem Can’dan bildik. İşte merak edilenler! 

Fatih Sultan Mehmet, Kanuni Sultan Süleyman ve 14. Louis gibi tarihteki ünlü adların gut hastalığından muzdarip olduğunu anımsatan Doç. Dr. Can “Gut hastalığında ürik asit banal seviyelere indirilebilirse saldırıları önlemek muhtemel olabilir. Perhiz, gut hastalığında rehabilitasyonun ehemmiyetli bir parçası. Obezite, yüksek kan tazyiki, kronik böbrek hastalığı, fazla beslenme ya da uzun açlıklar, içki tüketimi, yüksek früktoz oranına sahip mısır şurubu kapsayan meşrubatlar ve ilaçlar gut hastalığı riskini çoğaldırıyor” dedi.

Ürik asit yüksekliği sık görülüyor

Şikayet yaratmayan ürik asit yüksekliğinin cemiyette sıkça bulunduğuna dikkat toplayan Doç. Dr. Can, “Ancak ürik asidi yüksek olan bireylerin az bir kısmında gut büyür. Ürik asidin seviyeyi, gut hastalığı tehlikeyi için tanımlayıcıdır. Misalin ürik asit seviyesinin 9 mg/dL üzerinde olan bireylerin 5 senede takribî beşte birinde gut büyürken, ürik asit seviyeyi 7-8 mg/dL olanlarda ise bu oran yüzde 3 seviyesinde kalır. Ayrıca yüksek ürik asit süresi uzadıkça da gut büyüme tehlikeyi çoğalır” diye konuştu.

Gut hastalığından korunmanın yolları burada gizli!

Gut hastalığından korunmak için tekliflerde bulunan Doç. Dr. Meryem Can, “Obezite başka bir deyişle fazla kilo, gut hastalığı tehlikesini artırır. Bu sebeple gut hastaları ideal kilolarını gözetmeli, kilo aşırıları varsa düşük kalorili perhiz yapmalı. İçki kullanımı hem ürik asit üretimini artırır hem de böbreklerden atılımını eksiltir ve kanda ürik asit seviyesinin çoğalmasına neden olur. Bu sebeple gut hastaları içki kullanmamalı. Öte yandan, früktoz ve früktozdan zengin bazı meşrubatlar da ürik asit seviyesini ve dolayısıyla gut tehlikesini artırır. Bunlar arasında fazla kola ve portakal suyu tüketimi sayılabilir. Ancak perhiz meşrubatlar gut tehlikesini artırmamakta. C vitamini alımının çoğaldırılması, günde 2 veya 3 fincan Türk kahvesi tüketiminin gözetici tesiri gösterilmiştir. Hamle sırasında ve ara yarıyıllarda; 8 ila 16 kadeh arasında günlük akışkan alınmalı. Bazı idrar söktürücü tansiyon ilaçları da kanda ürik asit seviyesini artırabilir. Bu ilaçlar, çok lüzumlu değilse başka tansiyon ilaçları ile değiştirilebilir. Aspirin kullanımı da ürik asit seviyesini artırabilir. Ancak tıbbi açıdan lüzumlu ise yalnızca ürik asidi düşürmek emeliyle aspirin kesilmemeli, lüzum var ise devam edilmeli” ifadelerini kullandı.

Gut hastalarının bu gıdalardan uzak durması gerekiyor! 

Gut hastalarının muhtelif yiyeceklerden uzak durması gerektiğini belirten Doç. Dr. Can, özellikle pürinden zengin gıdalardan kaçınılmasını belirtti. Doç. Dr. Can, “Bunlar arasında sakatatlar, kırmızı ve beyaz et, şarküteri mahsulleri, ördek, kaz, bıldırcın gibi av etleri, balık, kalamar, karides gibi deniz mahsulleri yer alıyor. Ayrıca tereyağı, margarin, iç yağı, kuyruk yağı gibi hayvani veya katı yağlar, nohut, kuru fasulye, bezelye, mercimek gibi bakliyatlar, mantar, mayalı besinler, boza da bu listede yer alıyor. Bunların haricinde kaymak, krema, mayonez, çikolata gibi çok yağlı besinler, kızartmalar az ölçüde harcanmalı. Süt, proteinden zengin olmakla beraber ürik asidi düşüren bir yiyecek. Bu sebeple süt ve süt mahsulleri harcanabilir, ancak az yağlı olmasına dikkat edilmeli. Bunun haricinde meyveler, sebzeler, fındık gibi çerezler, mısır, mısır ekmeği, beyaz ekmek, buğday unu gibi hububatlar, tarhana, şehriye, pirinç, makarna, tahıl ve tahıl mahsulleri istenildiği miktarda harcanabilir. Ceviz, kaju, keten tohumu ve badem kullanımının ürik asit düşürücü tesirleri var” dedi.

Gut hastalığının bulguları neler?

Rehabilitasyon edilmeyen gut hastalığının bir hayli meseleye yol açabileceğine işaret eden Doç. Dr. Can, “Rehabilitasyon edilmezse kronik eklem zararına yol açar. Dokularda ürik asit kristallerinin bir araya gelerek oluşturdukları nodüler depozisyona, tofüs denir. Lekeli beyaz renkte şişlikler biçiminde görülür. Genelde ilk akut gut artriti görüldükten 10 sene sonra tofüs ortaya çıkar. Tofüslerin ortaya çıkması ürik asit yüksekliğine ve zamanına bağlı. Hiperürisemi rehabilitasyonu ile tofüs gelişimi yasaklanabilir. Olağan olarak tofüs mesken yerleri kulak kepçesidir bunun dışında ten kıvrımları, eller, ayaklar, dizler, aşil tendon ve dirseklerde görülebilir. Genellikle sızısızdır. Gelişirlerse kronik sızıya neden olabilirler. Tofüsleri üzerinde ten açılırsa beyaz tebeşirimsi veya hamurumsu maddeler dışarı çıkabilir. Ayrıca eklemlerde zarar ve deformiteler yol açabilir. Aynı zamanda ürik asit kristalleri böbreklere çökerek taş yaradılışına ve nefrit yaradılışına neden olabilir. Hastanın sık tutuşmalar yaşaması iş eforu kaybı oluşturur” diye konuştu.