Sağlıklı ve doğru beslenme, birçok sağlık meselesinin önlenmesi için gerekli olduğu kadar kemik yapısı için de ehemmiyetlidir. Özellikle kemik kırıklarının, genellikle ileri yaşta ortaya çıkan kemik erimesinin önlenmesi ve kemiklerin kuvvetlendirilmesi için kalsiyum, magnezyum, potasyum, Vitamin D, omega-3 bakımından zengin yiyecekler tüketilmesi gereklidir.

Memorial Diyarbakır Sağlık Kurumu Ortopedi ve Travmatoloji Kısmı’nden Prof. Dr. Serdar Necmioğlu, sağlıklı kemik yapısı için doğru beslenme kuralları hakkında bilgi verdi.

ANNE SÜTÜ ÇOK EHEMMİYETLİ

Kemikler de değişik dokular gibi canlı bir yapıya sahiptir. Yapısı, kollajen ismi verilen ve esneklik sağlayan bir protein ile bu yapıyı sağlamlaştıran kalsiyum ve fosfattan oluşur. Yaş ilerledikçe, kemik erimesi ve kemik yoğunluğunun eksilmesi ciddi bir sağlık problemi olarak ortaya çıkar. İleri yaşlarda kemiklerin sağlıklı olması için çocukluktan başlanarak doğru beslenmeye özen göstermek gerekir. Hatta bu vaziyet anne karnında başlar. Annenin beslenmesi çocuktaki kemik yapısını da etkiler. Çocuğun kemik yapısının gelişimi için anne sütünün ehemmiyeti de tartışılmaz bir gerçektir.

KEMİKLERİ KUVVETLENDİRMEDE 15-30 YAŞ ARASI ÇOK EHEMMİYETLİ

En iyi kemik yoğunluğu ve kalitesi 15-30 yaşları arasında kazanılır. Bu yaşlar arasında kazanılan kemik kalitesi, insanın gençliğinde çalışarak kazanıp bankaya yatırdığı para gibidir. İlerleyen yaşlarda, gençlik senelerinde edinilen kaliteli kemik yapısı kullanılarak daha dinç ve sağlıklı bir yaşam sürmek mümkün olur. Çünkü 35 yaşından sonra kemik kitlesi yavaş yavaş zayıflamaya başlar. Özellikle kadınlarda, östrojen hormonu menopozla birlikte eksildiği için buna bağlı olarak kemikler de daha süratli zayıflama sürecine girer. Bundan dolayı genç yaşlarda beslenme, insanın tüm yaşamı süresince kemik sıhhatini etkileyecek neticeler doğurur.

SAĞLIKLI KEMİKLER İÇİN AYRILMAZ İKİLİ: KALSİYUM VE FOSFOR

Sağlıklı kemikler için akla gelen şehirk gıda grubu kalsiyum kapsayan yiyeceklerdir. Kalsiyumun yeterli miktarda alınmadığında, beden kandaki kalsiyum balansını sağlamak için kemiklerdeki kalsiyumu kullanır. Kalsiyum gereklidir fakat tek başına yeterli değildir. Kalsiyumun değişik mineraller ve vitaminlerle birlikte alınmasıyla oluşan sinerjik etki, kemik kalitesini artırmada daha etkili olur. Kemik sıhhati için kalsiyum alımı kadar emilimi de ehemmiyet taşır. Gıdalarla alınan kalsiyumun ancak yüzde 50’si emilir. Kalsiyum ve fosfor birlikte çalışan ehemmiyetli iki mineraldir, fosfor ile kalsiyum birbirlerine denk miktarda alındığında emilimleri çoğalır. Protein ve gerekli minerallerin bedene yeterince alınabilmesi için ise et ve süt mahsulleri kumpaslı olarak tüketilmelidir. Kafein, fazla alkol, sigara, obezite ve tuz, idrarla kalsiyum atılımını artırmaktadır. Yaşlılık yarıyılını sağlıklı bir şekilde geçirmek için bu besinlerin mümkün olduğunca hudutlandırılması ehemmiyetlidir.

VİTAMİN VE MİNERAL BALANSI EHEMMİYETLİ

Kalsiyum: Kemikler için lokomotiftir. Kalsiyum kapsayan yiyecekler; süt ve süt mahsulleri, soya fasulyesi, fıstık, ceviz, badem, lahana, brokoli, koyu yeşil yapraklı sebzeler, balık, kurutulmuş meyveler, ktümörü baklagillerdir.

A vitamini: Kemik gelişimine ve gelişmesine katkısı oldukça fazladır. A vitamini güzergahından zengin yiyecekler; turuncu renkli yiyecekler, süt, yumurta, balık, karaciğer, brokoli, kivi, erik ve incirdir.
Magnezyum: Kemik gelişimine katkı sağlar. Ktümörü baklagiller, yağlı tohumlar, arıtılmış edilmemiş hububat taneleri ve koyu yeşil yapraklı sebzeler ehemmiyetli magnezyum kaynağıdır.
Çinko: Sağlıklı kemik gelişimi için gereklidir. Çinko kapsayan yiyecekler deniz mahsulleri, kırmızı et, mantar, ceviz, badem, fındık, fasulye, bulgur ve bezelye olarak sıralanabilir.
Potasyum: Kemikler için gereklidir. Günlük tüketilmesi gereken potasyum miktarı 3,5 gramdır. Potasyumdan zengin yiyecekler; koyu yeşil yapraklı sebzeler, kabuklu patates, ktümörü kayısı, sakız ve somon balığı, yoğurt, avakado.
D vitamini: Kemik sıhhati için ehemmiyetlidir; balık yağı, süt ve süt mahsulleri, morina balığı yağı, sardalya, uskumru, somon, ton balığı, yumurta sarısı, tereyağı, yulaf ezmesi gibi yiyeceklerde D vitamini bakımından zengindir.
K vitamini: Kemik arkadaşıdır; yeşil yapraklı sebzeler, ıspanak, bürüksel lahanası, maydanoz, şalgam, pancar yaprağı, bamya, marul, brokoli, kuşkonmaz, hububatlar, tereyağı, peynir, yumurta, karaciğer, soya fasulyesi, yeşilçay, kivi, yaban mersini, ktümörü erik, havuç K vitamini kapsayan yiyecekler arasındadır.