Emes Hastalığı öteki ismiyle Multiple Skleroz, bir merkezi asap sistemi hastalığıdır. Emes hastalığının bulguları arasında bitkinlik, adalelerde eforsuzluk, düzgün yürüyememe ve görme bozuklukları yer alırken Emes MS hakkında merak edilen sualleri, Okan Üniversitesi Sağlık Kurumu Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Okan Bölükbaşı cevapladı.

MS’in Neden Olduğu Görme Bozukluklarında Optik Nevrit Kortizon, Temel Rehabilitasyon midir?

 Optik nevrit, günler ya da aylar süren genelde tek taraflı görme bozukluğuna yol açan bir rahatsızlıktır. Seyrek de olsa âmâlığa da yol açabilir. Onu ehemmiyetli yapan şey, seneler içinde MS’e dönüşebilme tehlikeyidir. Rehabilitasyonunda kortizon temel alternatiftir. Ancak asla ağızdan alınmamalıdır. Kesinlikle damardan verilen tipi seçim edilmelidir. Aksi halde, MS olma tehlikesini artırır.

Emes Hamlelerini Önleyen Bazı Tedbirler Alınabilir mi?

 Kumpaslı yaşam, uygun beslenme, stresi eksiltme, iyi uyku; MS hücum sıklığı üzerinde pozitif tesirler gösterebilir. En ehemmiyetli hücum eksiltici yöntem, uygun rehabilitasyona bağlı kalmaktır. Ancak halihazırda, MS hamlelerini bütün olarak yasaklayan bir yöntem yoktur.

Belden Akışkan Alınmadan MS Tanısı Konulabilir mi?

Beyin omurilik akışkanı, berrak bir akışkan olup beyin ve omurilik süresince gezmekte ve beynin beslenmesi sağlanmaktadır. Bu akışkanın belden bir iğne ile girilip az ölçüde alınması yoluyla, emes hastalığında en korkulan tanı yöntemi uygulanmış olur. Hakikatinde korkulacak bir yanı yoktur. Bir uzman tarafından yapılıp kaidelere uyulduğunda kan alma operasyonundan pek de değişik değildir. Ancak, yüzde surat MS tanısı koydurmaz. Tanısal doğruluğu yüzde 90’lara yakın olsa da hastalığın erken dönmelerinde ya da seyrek bir grup MS hastasında neticeler olumsuz çıkar. Bu surattan özel gidişatlar dışında bu testin yapılmasını istemeyen hastaları zorlamanın alemi yoktur. Öteki yöntemlerle de, MS tanısı konulabilir.

MS İle Unutkanlık Arasında Bir İlişki Var mıdır?

 Unutkanlık MS’de sık görülür. MS hastalarının takribî yarısında şunlardan biri olabilir; unutkanlık, dikkat dağınıklığı ya da öğrenişsel yetilerde eksilme. Bunalım, sıklıkla MS hastalığına eşlik eder. Bunalım da ehemmiyetli bir unutkanlık sebebidir.

MS Hastalığı, İdrar Güçlüğü Yapar mı?

 İdrar yapma güçlüğü MS hastalığının yüzde 5 inde başlangıç bulgusudur. Hastalığın ilerleyen yarıyıllarında MS hastalarının yüzde 80’inde bir cins idrar meseleyi büyür. İdrar yolları cerahati, idrar depolama güçlükleri ve mesane boşaltım meseleleri, en sık görülen bozukluklardır.

 Aşılar ile MS Arasında Bir İletişim Var mı?

 Tetanoz gibi bazı aşıların oldukça ender olmakla beraber MS eşi gidişatlara yol açtığı öğrenilmektedir. Biz MS hastalarında aşılama mevzusunda kesinlikle dikkatli olunması ve verim-hasar hesabına göre mevzunun uzmanı ile beraber karar verilmesi gerektiğini söylüyoruz. Son senelerde Fransa ve Belçika’ da hepatit aşıları ile MS gelişimi arasında bir ilişki heyetti. Gidişat yüksek duruşmaya kadar giden bir davalar silsilesine mevzu oldu. Yüksek duruşma “ilişki yoktur” diyemedi. Dikkatli olunması gerektiği güzergahında bir karar verdi.

MS Cinselliği Tesirler mi?

 Emes sıklıkla cinsel işlev bozukluklarına neden olur. Bu bazen doğrudan asap sistemi bozukluklarından kaynaklanırken bazen de psiko-sosyal meseleler sebebiyle büyür. Hastalığın yarattığı özgüven yetersizlikleri, cinsel işlev bozukluklarına sıklıkla yol açar. Kronik yarıyılda MS’li bayanların yüzde 77’i, erkeklerin yüzde 90’nına yakınında cinsel işlev meseleleri büyüyecektir. Bu meseleler erkeklerde sıklıkla sertleşme ile alakalı iken, bayanlarda sıklıkla orgazm ile alakalı olur. Kesinlikle, alakalı uzmanla tüm meselelerin erken yarıyılda konuşulması gerekir.

Emes Yutma Bozukluğu Yapar mı?

 MS hastalığında yutma güçlükleri başlangıçta ender olsa da, hastalığın müzminleştiği yarıyıllarda hastaların yüzde 50’sinde bir cins yutma bozukluğu büyüyebilir. Beyin sapını etkileyen zararlar, bunalım, solunum işlevlerinde bozulmaya neden olan gidişatlar; yutma ile alakalı meselelerin başlıca sebepleri olabilir.

Tanı Emar ile konulabilir mi?

 Emar, tanı için zorunludur, ancak kesin tanı koydurucu değildir. Emar, tanı için ehemmiyetlidir. Tanısal duyarlılığı çok yüksektir, ancak tanısal özgüllüğü düşüktür. Görülmektedir ki, MS hastası olmayan bir hayli şahsın emarında da, MS eşi lezyonlar görülebilmektedir. Bu vaziyette uzmana güvenmek en iyi alternatiftir.