Menisküsü pek çok birey futbolcu hastalığı olarak öğrense de gidişat reelinde oldukça değişik. Menisküs her insanda görülebilen bir hastalık. Menisküs nedir? Menisküsün rehabilitasyonu nasıl yapılır? sualinin yanıtlarının yanı gizeme menisküsün rehabilitasyon edilmezse ne gibi zararla yol kalemtıraşını da sizler için derledik. Yeditepe Üniversitesi Sağlık Kurumu Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Turhan Özler, öğrenilenin aksine menisküsün kendisinin değil, menisküs yırtığının bir hastalık olduğuna ve bunun da yalnızca sporcularda görülmediğini, cemiyetin her kesiminden ve her yaşta ortaya çıkabileceğine dikkat sürüklüyor.

MENİSKÜS NEDİR?

Menisküsler, diz eklemini oluşturan kemiklerin arasında, kemiklerin kıkırdak suratlarının sürtünmesini eksiltmek ve ekleme gelen yükleri balanslı bir biçimde dağıtmakla misyonlu, özelleşmiş kıkırdak yardımları ve tazyik emici darbe yumuşatıcı yapılar olarak belirleniyor. Başka Bir Deyişle diz hareketinin ve kıkırdak niteliğinin aralıksızını sağlamada son derece büyük ehemmiyet taşıyorlar.

MENİSKÜS YALNIZCA SPORCU HASTALIĞI DEĞİLDİR

Bununla beraber insan bedeninde en sık yaralanan bölgelerin başında diz eklemi ve en fazla operasyon sebebi olarak da dizdeki menisküs yırtıkları geliyor. Üstelik menisküs yırtıkları sanıldığının aksine yalnızca sporcuları ya da spor yapan bireyleri ilgilendirmiyor. Her yaşta ortaya çıkabiliyor. Kullanmaya bağlı olarak yaşla da ilişkili bir biçimde zamanla oluşan ve ağrı yapmayan minik yırtıklar ani bir yüklenme veya ters bir hareketle büyük yırtıklara dönüşüp ağrılı hale gelebiliyor. Fiziksel olarak etkin ve daha genç bireylerde ise bu yırtıklar genellikle dize gelen ani bir darbe, dizde ani burkulma veya düşme sonrasında ortaya çıkabiliyor. Menisküs yırtığı zamanında rehabilitasyon edilmezse dizin eklem kıkırdağında zarar oluşabiliyor. Bunun neticesinde erken yarıyılda dizde ağrı ve hareket kısıtlılığı, geç yarıyılda ise kalıcı kıkırdak zararına bağlı genç yaşta kireçlenme problemi büyüyebiliyor. Menisküste oluşan minik yırtıkların bile ciddi meselelere yol açabileceğini vurgulayan Yeditepe Üniversitesi Sağlık Kurumu Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Turhan Özler, aksi takdirde bu yırtıkların neden olduğu yıpranmaların geri dönüşümsüz kıkırdak zararlarına neden olabileceğini dikkat topluyor. Eklem cerrahisindeki büyümelere paralel olarak menisküs yırtıkları artık kısa vakitte ve her hangi bir kalıcı zarar vazgeçmeden iyileşiyorken, sporcularda dahi kısa vakitte yoğun spora dönüş muhtemel olabiliyor.

MENİSKÜS BULGULARI NELERDİR?

Ağrı ve şişlikle kendini gösteriyor
Menisküs yırtığı şu bulgularla kendini gösteriyor;
Merdiven inip çıkma, tuvalet kullanımı ve namaz kılma gibi diz kırma hareketleri sırasında aşikarlaşan ağrı.
Dizde şişme veya sertlik.
Dizi düzleştirmede zorluk.
Hareket halinde dizde kilitlenme takılma hissi.
Yürüyüş sırasında diz ekleminin iç veya dış kısmında batıcı ağrı.
İlerlemiş yırtıklarda cerrahi koşul!

MENİSKÜS REHABİLİTASYONU NASIL YAPILIR?

Menisküs yırtıklarının rehabilitasyonu yırtığın büyüklüğüne bağlı olarak şekilleniyor. Düşük dereceli ara katman yırtıklarının rehabilitasyonunda dinlenme, buz uygulama ve ilaç rehabilitasyonu gibi yöntemler ağrının giderilmesine takviyeci oluyor. Daha minik yırtıklarda ise egzersizlerin yanı gizeme ilaç, ağrı kesici ve sargılarla diz eklemi desteklenebiliyor. Ayrıca minik yırtıklarda son senelerde aktüellik kazanan PRP ve kök hücre rehabilitasyonları da galibiyetle uygulanıyor. Büyük menisküs yırtıklarında ise çözümün cerrahi olduğunu belirten Doç. Dr. Turhan Özler, “Günümüzde artroskopik yöntemlerle kapalı olarak etraf dokulara hasar vermeden, büyük adale kesileri yapmadan, doğrudan eklem içine kuşgözü kadar iki minik delikten girilerek kamera ve çok ince aletlerin dayanağıyla yalnızca meseleli dokulara müdahale ediliyor. Bu sebeple hastaların fobilerinin de yersiz olduğunu özellikle vurgulamak isterim” diyor. Operasyon sonrası yarıyıl da çok rahat ve ağrısız olduğundan, hastalar aynı gün ayağa kalkıp yürüyebiliyor ve bir kaç gün içinde yevmiye hayata dönebiliyorlar. Şayet menisküste parçalı bir yırtık varsa, takılan kısımlar arınılıyor, tek büyük bir yırtık varsa, bu vaziyette de yeniden kapalı yöntem ile tamir edilebiliyor. Menisküs yırtığı ile birlikte kıkırdak meseleyi de varsa aynı anda kıkırdağa müteveccih de harekâtlar da kamera desteği ile yapılabiliyor. İlave olarak kıkırdak nakli, kök hücre rehabilitasyonu gibi gelişmiş rehabilitasyon metotları kullanılarak bu meseleler de çözüme kavuşturulabiliyor.

OPERASYON SONRASI…

Operasyon sonrası kısa süreli rehabilitasyon ile adale kuvvetlendirme egzersizleri yapılarak dizin tekerrür daha önceki eforuna erişmesi süratlendiriliyor ve bu sayede hastalar spor etkinliklerine birkaç hafta içinde güvenle dönebiliyorlar.

“Hayat hareket, hareket de hayattır” diyen Doç. Dr. Turhan Özler, hastaların hekimlerine güvenmelerini ancak rehabilitasyon ile alakalı zorunlu bilgilendirmeleri de hekimlerinden arz etmelerini söylüyor. Bu sayede rehabilitasyonun her evresinde kendilerine verilecek egzersiz programlarına ve hekimlerinin tekliflerine geçim sağlamalarının muhtemel olabileceğini ve bunun da her türlü tıbbi rehabilitasyonun zaferinde çok ehemmiyetli olduğuna özellikle dikkat sürüklüyor. Doç. Dr. Turhan Özler, “Menisküs yırtığından korkmayın, rehabilitasyonsuz kaldığında doğabilecek daha büyük ve ehemmiyetli eklem problemlerinden korkun” diyor.