Güneşin hasarlı ışınlarından korunmak için neler yapılmalı? Özellikle yaz aylarında daha büyük oranla güneşe maruz kalan deriyi güneşin hasarlı ışınlarından gözetmek için Memorial Şişli Sağlık Kurumu Cildiye Kısmı’nden Uz. Dr. Eneida Kote, güneşin cilde tesirleri ve korunma usulleri hakkında bilgi verdi. Yaz aylarında cildinde kir yaradılışını önlemek ve cilt kanseri tehlikesini eksiltmek için bu tekliflere dikkat!

GÜNEŞDERİ KORUNMAK İÇİN NE YAPMALI?

Ozon katmanının her geçen sene azıcık daha incelmesiyle güneş ışınları yeryüzüne daha az filtre edilerek, daha yoğun erişiyor. Bu da güneş ışınlarının hasarlı tesirlerini arttırarak cilt kirlerine, foto ihtiyarlamaya ve kansere neden olabiliyor. Güneşin bu hasarlı tesirleri, son senelerde çok daha fazla görülüyor. 

Güneşin hasarlı tesirlerinin arasında; güneş yanıkları, güneş kirleri, güneş alerjileri, güneşe bağlı ilerleyen yaşlarda görülen ten kanserleri ve yaşlılık kirleri diye adlandırılan prekanseröz lezyonlar artık daha sık görülmektedir. Ozon katmanının incelmesiyle beraber güneş ışınları yalnızca yazın değil, kış mevsiminde dahi hasar verecek seviyelerde yeryüzüne erişmektedir. Güneş ışınlarının dolaysız ve anlık tesirleri olduğu gibi dolaylı ve uzun süreli tesirleri de bulunmaktadır. Bu tesirler cildin onarım kapasitesini geciktirip, alerjileri de tetikleyebilmektedir. Bu tesirlere maruz kalmamak için her yaş grubunun güneşderi korunması gerekmektedir. Bedende D vitamini birleşimlenmesi için öğle saatlerinde, gün ortası güneşinde önerilen 15- 30 dakika süren güneşlenmenin dahi artık çok fazla yakıcı tesirleri bulunduğu için dikkatli olunması gerekmektedir.

YAZIN KULLANILAN ŞEMSİYE HASAR VERİYOR!

Özellikle nemli abuhavalarda ve sahil kesimlerinde güneşin yansımalarının daha yoğun olduğu yerlerde daha dikkatli olunmalıdır. Belki güneş ışınlarının anlık yan tesirleri fark

edilmeyebilmektedir ama uzun vadede kümülatif doz denilen hasarlar çok ehemmiyetlidir. Özellikle bebeklik çağından 18 yaşına kadar, çocukları gözetmek gerekir zira 18 yaşına kadar kümülatif doz oluşmuş olmaktadır. İlerleyen yaşlarda şahıs kendini ne kadar gözetse de o zamana kadar maruz kalınmış ışınların zararları, foto ihtiyarlama, kir veya prekanseröz lezyonların çıkmasına neden olabilmektedir.

GÜNÜN HANGİ SAATLERİNDE GÜNEŞDERİ UZAK DURMALIYIZ?

Güneşderi korunmada gerçeğinde ilk ihtiyat teması kesmektir. Güneş ışınlarının yeryüzüne dik olarak geldiği 11.00 – 16.00 saatleri arasında dışarı çıkılmamalı, çıkılmak zorundaysa güneş ışınlarıyla teması olası olduğunca yasaklayacak giysiler seçim edilmelidir. D vitamini birleşimi için sağlıklı güneşlenme yapılması çok ehemmiyetli ama bunun dışında şahıslar güneşderi sakınmalıdır. Güneşderi korunmanın olası olmadığı yerlerde ya da tatilde özellikle çocuklar için fiziksel olarak korunma ön tasarıya çıkmaktadır. Gerçeğinde güneş kremleri, güneş koruma ihtiyatlarının belki de en son halkasıdır.

GÜNEŞDERİ KORUNMADA GİYİM TERCİHİ EHEMMİYETLİ!

Güneşderi sakınmanın olası olmadığı noktada elbise tercihleri ehemmiyet taşımaktadır. Pamuklu, sarih renkli güneşi yansıtacak giysiler, başı ve gözleri gözetmek için şapka ve güneş gözlükleri seçim edilmelidir. Çocukların deniz giysilerini seçerken güneş geçirmeyen yarım kol, tişört eşi, üst vücudu örten, deniz giysilerini seçim etmekte fayda vardır. Kesinlikle şapka kullanılmalıdır. Çocukların sarihte kalan bacak, kol, surat ve boyun bölgelerini kumpaslı olarak kremlenmelidir. Tam bu ihtiyatları almadan yalnızca güneş gözetici kullanarak güneşin hasarlı tesirlerinden bütün olarak korunmak olası değildir. Güneş kremleri tam bu ihtiyatlar alındıktan sonra sarihte kalan bölgelere uygulanmalıdır. Hiçbir krem güneş ışınlarının hasarlı tesirlerini bütün anlamını yasaklayamaz.

GÜNEŞ KREMİ SEÇERKEN NELERE DİKKAT ETMELİ?

Eczanelerde, kozmetik marketlerde satılan farklı özelliklerde bir hayli güneş kremi bulunmaktadır. Bedene kesintisiz ve yoğun bir biçimde uygulandıkları için kapsadıkları maddeler ehemmiyet taşımaktadır. Güneş kremleri fiziksel ve kimyevi filtreler kapsayan 2 gruba parçalamaktadır.

1.Fiziksel filtreli güneş gözetici kremler güneş ışığını yansıtarak cildi gözetirler. Ciltte yoğun bir bariyer yaparken cilde de hasar vermezler. Genellikle titanyum dioksit ya da çinko oksit gibi daha sağlıklı içeriklere sahiptirler. Sürüldükleri zaman beyaz bir katman oluşturmaktadırlar. Cildiye hekimleri güneşderi daha sağlıklı korunmak ismine özellikle çocuklar için fiziksel filtreler kapsayan kremleri önermektedirler.

2.Kimyevi içerikli kremler ise güneş ışınlarını emerek cildi gözetirler. Kimyevi filtreli bir güneş gözetici seçim edilecekse içeriği hakimiyet edilerek alınmalıdır. Spf özelliği olan ve kimyevi filtreler kapsayan çok fazla güneş gözetici krem bulunmaktadır. İçeriğinde oxybenzone ve para amino benzoik asit bulunana kremler özellikle çocuklarda seçim edilmemelidir. Kimyevi filtreli ya da fiziksel filtreli güneş gözetici krem seçerken dikkat edilmesi gereken en ehemmiyetli faktör bu mahsullerin Sağlık Bakanlığı onaylı olması ve hekimler tarafından önerilmesidir.

Spf gözetmesinin 50 etkenin üzerinde olması gerekmektedir. UVA, UVB ve infrared ışınlara karşı koruma sağlayan yeni nesil, uslu güneş gözetici kremleri de bulunmaktadır. Ne kadar ihtiyat alınsa da güneş yanıkları yazları özellikle tatilde sık karşılaşılan vaziyetlerin başında gelmektedir. Hafif ve orta derece güneş yanıklarında soğuk kompres yapılabilir. Ağrı kesici ilaçlar kullanılabilir, bol akışkan harcanması lüzumludur. Burada yanığın derecesi ehemmiyetlidir. Şayet şiddetli bir yanıksa uzman hekimin teftişinde yerel bir rehabilitasyon gerekebilmektedir.

BÖCEK ISIRMALARINA DİKKAT!

Yazlık, sahil kesimlerde sivrisinek ve arı sokmaları, yayla ve dağlık bölgelerde yaşayanlarda ise yeniden arı sokmaları ve kene yapışmalarına tesadüfülmektedir. Sivrisinek ısırmaları, arı ve değişik böcek sokmaları gözetici spreyler kullanarak önlenebilmektedir. Isırılma ve sokma olduğu gidişatlarda ilk olarak buzla soğuk kompres yapmaları gerekmektedir. Alerjik vaziyetleri önlemek emeliyle antihistaminik bir ilaç içmekte fayda vardır. Etkilenen bölgenin kaşınmaması gerekir. Şayet ısırılma olan bölgede şiddetli bir tepkin asıllaşmışsa zaman geçirilmeden bir sağlık kuruluşuna müracaat etilmelidir. Kene yapışması gidişatta ise şipşak bir sağlık kuruluşuna müracaat etilmelidir. Kenenin bir hekim tarafından çıkarılması gerekmektedir. Bireyin kendi başına çıkarması riskli olabilmektedir.