Bedendeki adale iskelet sisteminin büyük bir kısmını etkileyen D vitamini noksanlığı gidişatında muhtelif meseleler alana gelmeye başlar. Peki D vitamini beceriksizliğinde bedende ne gibi farklılıklar olur? D vitamini beceriksizliğinde hangi hastalıklar ortaya çıkar gibi sualleri Okan Üniversitesi Sağlık Kurumu Romatoloji Uzmanı Dr. Öğr. Azası Barış Gündoğdu, cevapladı…

Beden için son derece ehemmiyetli olan D vitamini, başta adale-iskelet sistemi olmak üzere bedenimizde öteki sistemlere müteveccih değişik tesirleri olan daha çok hormon yapısında bir moleküldür. D vitamininin iki formu beslenme için ehemmiyetlidir.

D2 ve D3 VİTAMİNLERİ NELERDİR?

D2 Vitamini, nebatlarda ve maya mantarlarında üretilir. Yeniden yüksek dozlarda yardım yiyeceklerde bulunur. D3 Vitamini ise en faal D vitamini formudur ve dolaysız güneş ışığına maruziyet sonrası tende oluşur. En yaygın D3 vitamini gıda kaynakları ise kuvvetlendirilmiş hububatlar, günlük yardım besinlerdir. Bu vitamin ayrıca balıkların karaciğerinde ve yağlı deniz balıklarında bulunur.

NOKSANLIĞI TAM BEDENİ ETKİLİYOR!

Son bilimsel çalışmalarda, D vitamini beceriksizliğinin; ur gelişimine sütun-kalın bağırsak, meme, prostat kanserleri, kalp-damar hastalıkları, diyabete, enfeksiyonlarda meyle ve de bunalıma yol açtığı belirtilmektedir. Ayrıca tıbbi yayınlarda D vitamininin, immün bağışıklık hoşgörüde ehemmiyetli rolü olduğu öne sürülmektedir. Dolayısıyla D vitamini beceriksizliğinin; bağ dokusu hastalıklarına sistemik lupus eritematoz, romatoid artrit vb yatkınlığı çoğaldırdığı ve bu cinsten tanıları olan hastalarda eklem sızılarını şiddetlendirdiği bildirilmektedir.

EN ÇOK KİMLERDE GÖRÜLÜR?

D vitamini beceriksizliğinin en yaygın sebebi, güneş ışığına yeterince maruz kalmamaktır! Bununla beraber gün içerisinde uzun zaman kapalı etrafta kalanlar, ciddi karaciğer-böbrek hastalığı olanlar, rifampisin verem-tüberküloz ilacı, sara-epilepsi ilacı kullananlar D vitamini noksanlığı tehlikeyi altındadırlar.

”GÜNEŞİN REHABİLİTASYON EDİCİ IŞINLARI ‘SIRÇA VARKEN’ İÇERİ SÜZÜLMEZ”

D vitamini, cildiniz tarafından natürel güneş ışığından gelen ultraviyole ışınımı ile karşılaşınca üretilir. Güneşin rehabilitasyon edici ışınları ki bunlar cildinizde D vitamini üretirler rastgele bir sırçadan içeri süzülemezler. Başka Bir Deyişle konutunuzda veya otomobilinizde otururken tende D vitamini yapımı olmaz. 

Günlük yiyeceklerinizden yeterli D vitamini alabilmek hemen hemen ihtimalsizdir. Bedeninizde D vitamini oluşturmanın tek yolu doğrudan güneş ışını ile temas etmektir. Günlük vitamin D gereksinimini en alt seviyede karşılayabilmek için en az 10 kadeh D vitamini katkısı ile kuvvetlendirilmiş süt içmek lüzumludur. Bu ise pratik olarak muhtemel değildir ve süt, fazla harcandığında “süt-alkali belirtiyi” denilen rahatsızlığa yol açabilir.

PEKİ D VİTAMİNİNİ NASIL ALIRIZ?

Haftada en az 3 kere 5-15 dakika süresince dolaysız güneş ışığına kol ve bacakların ya da suratın, kolların ve ellerin maruz kalması sağlanmalıdır. Bununla beraber daha esmer derili insanlar, güneş kremi kullananlar veya yaşlılar daha uzun zaman güneş ışığına lüzum dinleyebilirler. Yeni çalışmalarda yaşlılarda günlük D vitamini lüzumu 800 IU olarak bildirilmektedir. Özellikle romatoid artrit, lupus gibi sistemik-romatizmal hastalığı olanlarda ve bu sebeple kortizon kullananlarda D vitamini yardımı daha ehemmiyetlidir.

ÇOCUKLARDA ‘RAŞİTİZİM’ ERİŞKİNLERDE ‘KEMİK ERİMESİNE’ NEDEN OLABİLİR!

D vitamini noksanlığı, her yaş grubunda adalelerde eforsuzluğa, adalelerde ve kemiklerde yaygın sızıya neden olabilir. D vitamini kan seviyesinin düşük olması bebeklerde, çocuklarda raşitizme yol açar. Yetişkinlerde ise özelikle omurga, pelvis, bacak kemiklerinde osteomalazi kemiklerde yumuşama ve osteoporoz kemik erimesi gelişimine neden olabilir. Etkilenen kemikler değmekle sızılıdır ve küçük bir travma sonrası ya da kendiliğinden kırıklar oluşabilir.