Ateş, çoğu zaman korkutucu ve hatta bazen paniğe kapılmaya neden olan bir bulgu. Özellikle de ateşlenen çocuksa…

Asırlardır öğrenilmesine rağmen son senelerde yapılan araştırmalar sayesinde ateş, artık çok daha iyi anlaşılmış vaziyette. Uzmanlar her ateşten değil, ateşin bazı derecelerinden korkmamızı söylüyorlar. Ancak anne babaların havale olasılığından dolayı ateşi kaygıyla karşıladığına anlatan Acıbadem International Sağlık Kurumu Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. İhsan Şehla, bu gidişatın bazen yanlış uygulamalara da neden olabildiğini dikkat topluyor.

ÇOCUKLARDA ATEŞ KAÇ DERECE OLMALI?

Genel olarak beden sıcaklığının klasiğin üstünde ölçülmesi gidişatı ateş olarak belirleniyor. Ancak elde edilen bedeller ölçüm yerine göre farklılık gösterdiği için, sıcaklığın koltuk altından 37, kulaktan 37,3 ve makattan 38 derece ve üzerinde ölçülmesi gidişatında ateşin varlığından söz etmek doğru oluyor. Her ne kadar aileler ateşli vaziyetlerde yoğun bir kaygı hissetseler de yapılan deneysel çalışmalar orta derecede ateş 39 dereceye kadar olan ateş ile bireyin mikroplara karşı korunma işlevlerinin çoğaldığı ve mikrop üremesinin baskılandığını gösteriyor.

38.5’E KADAR BEKLENEBİLİR

Dr. İhsan Şehla, bu sebeple ateşe müdahale edilirken paniklememek ve çocuğun genel gidişatı iyiyse, sıkıntılılığı yoksa emin bir dereceye kadar 38-38.5 derece ateşe izin verilmesi gerektiğini söylüyor.

ATEŞ NEDEN EHEMMİYETLİ?

Peki ateş neden bu denli ehemmiyetli bir gidişat ve aileler neden panikliyor?

Dr. İhsan Şehla’nın verdiği bilgiye göre ateş halinde bedende bir hayli mekanizma etkileniyor. Akışkan ve kalori gereksiniminin çoğalmasına neden oluyor. Oksijen tüketimini artırdığı için, karbondioksit yaradılışı ve kalp yükü çoğalıyor. Bu gidişat kalp noksanlığı olan hastalarda beceriksizlik bulgularının ağırlaşmasına da neden olabiliyor. Ateş aynı zamanda, kan hücrelerinin imhasıyla giden bazı anemi gidişatlarında anemiyi, kronik akciğer hastalığında akciğer noksanlığını negatif etkiliyor. Ayrıca diyabette kan şekerini, öbür doğumsal metabolik hastalıklarda ise hastalığın cinsine göre şiddetini veya hücumların yaradılışını etkiliyor. 6 ay-5 yaş arası çocuklarda ateş, ateşli havale tehlikesini artırabildiği gibi ayrıca saralı çocuklarda da kasılmaların sıklığı ateşle beraber çoğalıyor.

ÇOCUKLARDA ATEŞİ DÜŞÜRMEK İÇİN…

Ateş düşürücü rehabilitasyon, enfeksiyon hastalıklarının gidişinde rastgele bir farklılık neticeyi de etkilemiyor. Ancak ateşi 39 derecenin üzerine çıkan çocukta sıkıntılılık büyüyor. Bu vaziyette çocuğun gevşemesini sağlamak için ateşin düşürülmesinin verim sağlayacağını söyleyen Dr. İhsan Şehla, bunun nasıl yapılması gerektiği mevzusunda şu ipuçlarını veriyor:

“İlk adım üzerinin açılması, giysilerinin inceltilmesi veya üryan vazgeçilmesidir.. Etraf ısısını düşürmek için de odanın soğutulması gerekir. Buna karşın ateş yüksekliği devam eden çocuklara ılık ıslak uygulama suyun sıcaklığı 29,4-32 derece, bu elin art veya dirsekle suya bakıldığında hafif ılık sezilecek ısıdır yapılmalı. Fiziksel temkinlere karşın ateşi devam eden çocuklara, hekim tarafından önerilen ateş düşürücüler kesinlikle önerilen ölçüde ve aralıkta kullanılmalı.”

ATEŞİ DÜŞÜRMEK İÇİN YAPILAN 3 YAYGIN YANILGI

Afaki ilaç kullanma: Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Dr. İhsan Şehla, beden sıcaklığının klasik hudutlarının öğrenilmemesi sebebiyle havale evhamıyla risk hudutlarının çok altında afaki ve mübalağalı ilaç kullanımının en ehemmiyetli yanlışlardan biri olduğunu söylüyor. Ateş düşürücülerin önerilenden daha sık aralıklarla veya üst üste kullanımı ilaçların hasarlı tesirlerinin ortaya çıkmasına neden olabiliyor. Ayrıca yanlış ilaç kullanımından biri olarak çocuklarda Aspirin kullanımı Reye belirtiyi denilen hayatı tehdit eden bir hastalık tablosuna neden olabiliyor. Yeniden çocuklarda önerilmeyen Metamizol kullanımı da tansiyon düşüklüğü, kemik iliğinin baskılanması nedeniyle bağışıklık sistemi hücrelerinin ciddi eksilmesi gibi son derece ehemmiyetli meselelere yol açabiliyor.

Soğuk su ya da buz uygulama: Yapılan yanlış uygulamalardan bir de, ılık ıslak uygulama yerine, fazla soğuk su hatta bazen buzlu su ile ateşin düşürülmeye çalışılması oluyor. Bu gidişat, hipotermi denilen ve çocuğun hayatını tehdit edebilecek ateşin fazla düşmesiyle sonuçlanabiliyor. Ayrıca ilk anda düşen ateş daha sonra rebaund tesiriyle tekerrür yükselebiliyor. Soğuk su/buz uygulamasının sıcak çarpması veya malign hipertermi denilen ve ateşin 40’ın üzerine çıktığı istisnai vaziyetler dışında kullanımı afaki ve hasarlı bulunuyor.

Antibiyotiğe başlama: Ailelerin sıklıkla ateşi bakteri enfeksiyonuyla ilişkilendirerek bir an evvel antibiyotik başlamak istediklerini söyleyen Dr. İhsan Şehla, “Oysa ki çocuklarda ateşin en sık nedenlerinden biri virüslerdir ve antibiyotik kullanımına gerek yoktur” diyor. Bu sebeple hekim muayenesi olmadan antibiyotik başlanmaması ve hekime antibiyotik uygulaması veya yazması için baskı uygulanmaması ehemmiyet taşıyor.