Çağımızın hastalıklarından biri de hiç şüphesiz kanserdir. Kanserlerin ise yüzde 10’unu kan kanserleri oluşturuyor. Lenfomolar ise kan kanserlerinin yüzde 50 gibi büyük bir kısmını oluşturuyor. Sıklıkla lenf bezlerinde sihrime biçiminde kendini gösteren lenfomalar bademciklerden birinin şişmesi gibi farklı biçimlerde de karşımıza çıkabiliyor.  Bademciğin tek taraflı şişmesiyle ortaya çıkan lenfomaya dair tüm merak edilenleri, Medstar Antalya Sağlık Kurumu Hematoloji ve Kemik İliği Nakli Merkezi Başkanı Prof. Dr. İhsan Karadoğan’dan bildik. 

KAN KANSERLERİ ARASINDA EN SIK GÖRÜLENİ LENFOMODUR 

Kan kanserleri, kanın üretildiği yer olan kemik iliğinden kaynaklanan veya kan kaynaklı tam kanserlerle eş anlamlı olarak kullanılan bir ifadedir. Lenfomalar ise kan kanserleri içinde en sık görülen alt grubu oluşturmaktadır ve bu oran, yüzde 50’dir. Hastalığın; Hodgkin Lenfoma ve Non Hodgkin Lenfoma isminde iki ana alt grubu bulunmaktadır. Non Hodgkin Lenfomalar ötekisine göre takribî sekiz kat daha fazla görülmektedir. 

LENFOMONUN ALT TİPLERİ BULUNMAKTADIR 

Her ikisinin de alt tipleri bulunmaktadır. Başka Bir Deyişle lenfoma tek bir hastalık değildir. Non Hodgkin lenfomanın en az 40-50 alt tipi vardır. Hodgkin lenfomanın ise altı-sekiz alt tipinden söz edilebilir. Bunların hepsinin muayenehane seyirleri, rehabilitasyona yanıtları, rehabilitasyonlarında kullanılan ilaçlar birbirinden değişiktir. Bu sebeple hastaya lenfoma teşhisi konulduktan sonra hastalığın hangi alt tip olduğunun da doğru bir biçimde tespit etilmesi gerekir. 

EN FEKSİYONLAR NEDEN OLABİLİR 

Lenfomaların neden oluştuğu kesin olarak öğrenilmemekle beraber, belli tehlike etkenlerinden söz edilebilmektedir. Her kanser cinsinde olduğu gibi sigara ve değişik tütün mahsullerinin kullanımı, en ehemmiyetli sebeplerden biri olarak gösterilmektedir. Bunun yanında; benzen, tarım ilacı gibi kimyevi maddelere maruz kalmak da tehlikeyi artırır. Romatizmal rahatsızlıklar ve immün yetmezlik gidişatlarında hastalığa daha sık tesadüfülebilmektedir. İmmün sistemini ehemmiyetli miktarda etkileyen bazı virüs enfeksiyonları da ehemmiyetli bir nedendir. Misalin hepatit C, HTLV 1, HIV, AIDS gibi bazı enfeksiyon hastalıklara bağlı olarak da lenfoma görülebilmektedir. 

TARIM EMEKÇİLERİ TEHLİKE ALTINDA BULUNUYOR 

Günlük etrafsal etmenler hastalığın yaradılışında çok ön tasarıda değildir. Ancak tarım emekçileri, özellikle de seracılık yapan bireylerde azıcık daha fazla görülmektedir. Bunun oluşmasında, hakimiyetsiz ilaçlama yapılması, ilaçlanmış seralar içinde maske ve giysi giymeden gezilmesi, sera içindeki ilaçlı havanın solunum yolu ile alınması gibi etmenlerin tesirli olduğunu öğrenmek gerekir. Yoksa 
eve gelen sebzenin üzerindeki tarım ilacının bir faktör olduğu düşünülmemelidir. Boya üreten sanayilerde çalışanlar da zorunlu ihtiyatların alınmaması gidişatında aynı tehlikeyi taşırlar. Bunun yanında; konuttaki kimyevilerden çamaşır suyu, deterjan, deodorantların ya da cep telefonlarının bir neden olarak gösterilmesi şu anki bilgiler ile muhtemel değildir. Kilo almadan hareketli bir yaşam süren herkes, bir hayli hastalığa karşı avantajlı gidişattadır. Ancak obezitenin de dolaysız olarak lenfoma üzerinde tesirli olduğuna dair bir bilgi bulunmamaktadır. Fazla kilonun tüm kanser cinsleri için bir tehlike etkeni olduğu ise unutulmamalıdır. 

GRİP İLE KARŞTIRMAYIN!

Lenfomalarda, hastanın hekime müracaat etmesinin en ehemmiyetli sebebi, genellikle bedeninde gelişen bir kitleyi fark etmiş olmasıdır. Bu kitle bazı bölgelere bası yapabilir. Ya da hastanın bağışıklık sistemi yeterli çalışmadığı için araya enfeksiyonlar girerek grip eşi bir tablo görülebilir ve hastalık bu biçimde ortaya çıkabilir. Grip, başlamasından itibaren en fazla bir hafta içinde iyileşmesi beklenen bir hastalıktır. Bunun yanı gizeme sinüzit, akciğer enfeksiyonları oluştuğunda ise vakit uzayabilir. Ancak haftalarca sürmesi ve enfeksiyon tablosunun ağırlaşması gibi vaziyetlerde kesinlikle bir uzman düşüncesi alınmalıdır. Lenfomalar kendini muayenehane bulgu olarak daha çok lenf bezi denilen bezelerin patolojik olarak gelişmesiyle gösterir. Zira ur kitlesinin geliştiği yer, ağırlıklı olarak lenf bezleridir. Bu surattan da hastaların çok büyük bir kısmı boyun, koltuk altı ve kasık bölgelerinde lenf bezlerinin geliştiğini fark ederek sağlık kurumuna kazanç. Bazı hastalarda ateş, kilo kaybı, gece terlemesi gibi kanserin sistemik tesirlerine bağlı şikayetler de olabilir. 

ASİMETRİK ŞİŞİYORSA… 

 Bazen bir bademciğin şişmesi lenfomanın bulgusu olarak görülebilir mi? 
Bademcik reelinde lenfoid bir dokudur. Lenf bezi gibi o da ağzın iç kısmında, boğaz kısmında yer alan lenfoid doku ve bu sistemin bir uzvudur. Orada o bölgeyi yakalayıp gelişmeye yol açabilir. Bademciklerin gelişmesi öncelikle bir enfeksiyonu düşündürdüğü için hastaya enfeksiyon rehabilitasyonu verilmektedir. Beklenen, misalin 10 günlük bir süreçte ilaç kullanıldığı halde rastgele bir iyileşme görülmüyorsa, o zaman altta uyuyan başka nedenler incelenmelidir. Bademciklerin her ikisinin de şişmesinden çok; ikisinden birinin gelişmesi lenfomayı düşündürebilir. Asimetrik bir gelişmenin lenfoma olma tehlikeyi daha yüksektir. 

HER HASTALIĞI TAKLİT EDEBİLİR

Alerjik öksürük, astım hamleleri ve sinüzit, altta uyuyan bir lenfomanın bulguları biçiminde kendini gösterebilir. Zira lenfomadaki bulgu ve belirtilerin hiçbiri, sadece bu hastalığa özgü değildir. Bir Hayli başka hastalıkta da aynı bulgular olabilir. Bazen lenfomalar romatizmal hastalıklar kılığında ortaya çıkabilir. Hasta romatizmal bir hastalığı varmış gibi muayenehaneye müracaat etmesi ile gidişat ortaya çıkmaktadır. 

GENETİK YAPISI KESİNLİKLE ÖĞRENİLMELİ

Len foma olduğu tanımlanan hücrelerin genetik yapılarıyla alakalı tahliller yapılarak, alt tipinin doğru bir biçimde tanınması sağlanır. Bu netice, rehabilitasyonun zaferi açısından son derece ehemmiyetlidir. Tanının kesin olarak konulmasının ardından hastalığın, bedene dağılıp dağılmadığı incelenmelidir. Bunun için de en sık PET-CT kullanılır. Bu muayene ile bedenin hangi bölgesinde tutulum olduğu gösterilmiş olur. 

HASTALIKLA 15 SENE YAŞANABİLİR

Lenfomaların muayenehane seyri süratli ve yavaş olmak üzere ikiye dağılmaktadır. Süratli seyirli lenfomalarda kitle çok kısa müddette gelişerek, aylar hatta haftalar içinde kendini gösterebilir. Yavaş seyirli olanlarında ise kitlenin sihrime sürati oldukça yavaştır. Süratli seyirli lenfomalar rehabilitasyon edilmediğinde hasta haftalar içinde kaybedilebilir. Yavaş seyirli olanlarında ise hiç rehabilitasyon olmasa dahi hasta bazen 15-20 sene yaşayabilir. 

KAYNAK: SABAH