Geçmişten günümüze kadar olan şüphesiz en çok önemsediğimiz şeylerden biride aşktır. Aşk insan bedeninde bir çok şeyi değiştiren bu duygu ağrı duyarlılığını eksiltmekle birlikte beyni de gençleştiriyor! Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Sağlık Kurumu Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Sultan Tarlacı, aşkın insan beynindeki tesirlerine dair ehemmiyetli değerlendirmelerde bulundu.

İnsanlık tarihi süresince en çok umursanan mevzularından biri hiç kuşkusuz: “Aşk” oldu. Aşkın insan beynindeki tesirleri ise oldukça dikkat çekici. İstekli aşk yarıyılında asap hücrelerini geliştiren hormon, banalden 2-3 kat fazla salgılanıyor. Aşkın beyni gençleştirdiğini belirten Prof. Dr. Sultan Tarlacı, sırılsıklam aşk yarıyılında beynin karar mekanizmasının daha az çalıştığını belirterek, “Aşk gelince us gider” deyişinin sinirbilim alanındaki doğruluğuna dikkat çekti.

AŞK BEYNİ GENÇLEŞTİRİYOR!

Bir öteki öğrenilen şey de istekli aşk yarıyılında ‘neuron growth factor’ dediğimiz, asap hücrelerini geliştiren bir hormon bu, beyinden salınıyor. İhtiyarladıkça eksiliyor. Bu neuron growth factor’nam aşk yarıyılında ölçülmüş insanların kanlarında sıradanın 2-3 katı yükseldiği kollanmış.

Bu neyi sağlar? Asap hücrelerinin daha uzun ayakta kalmasını, asap hücrelerinin arasındaki iletişimin zaman içerisinde daha sık olmasını ve gençleşmeyi sağlayan bir hormon. Asap hücrelerini yapay bir etrafa alıp, onlara bu hormonu verdiğinizde yapıları daha da gençleşiyor. Aynısı beyinde oluyor. Başka Bir Deyişle aşk beyni gençleştiriyor.

TAM EHEMMİYETLİ YAPITLARIN TEMELİ AŞKTAN GEÇİYOR!

Dünyaya baktığınız zaman gördüğünüz her estetik üretinin; iyi bir mimarinin, iyi bir tablonun, iyi bir müziğin, iyi bir şiirin, iyi bir sinema filminin…İstekli olan her şeyin imalinin altında dopamin uyur. Dopamin, yenilik arayışı, yaratıcılık ve hazzı temel alan bir asap kimyası maddesidir.

İstekli aşk yarıyılında insan beyninin neredeyse dopamin içinde yüzdüğü gösterilmiştir. Bundan dolayı tam ehemmiyetli aşk şiirleri, tam ehemmiyetli müzikler hep sırılsıklam aşk yarıyılında yazılıyor.

AŞK AĞRIYI GÖRMEZDEN GELİYOR!

Sırılsıklam aşk yarıyılında morfin eşi maddelerin beyinde salınımı çoğalıyor. Bundan dolayı ağrıya duyarlılık eksiliyor. Bu şey için de geçerli. İnsan çok mutlu olduğu zaman ağrı dinlemeleri eksilir vücudunda. Ama mesela bunalımdaki hastalar çok fazla ağrı dinlerler. Başı ağrır, boynu ağrır, sırtı ağrır beli ağrır… Dolayısı ile sırılsıklam aşk yarıyılında ağrı hisleri de eksiliyor.

AŞK NE KADAR SÜRER?

Her şeye karşın aşk, yeniden beklenmedik anda geldiği zaman, pozitif karşılanması gereken bir duygu. Ama arttan da emin bir vaktinin olduğu ve bir iniş yarıyılının olacağını her zaman düşünmek gerekli.

Son ve sürekli aşk diye bir şey söz mevzusu değil. Bu sırılsıklam aşk yarıyıllarının en fazla kan kimyası ve psikolojik testler olarak 8 ila 16-18 ay sürdüğü gösterilmiştir. Çok istisnai gidişatlarda 20 sene istekli aşk yaşayanlar var ama bunlar natürel ki çok gizeme dışı bireyler.

AŞK BEYİNDE GÖRÜLÜYOR!

İnsanlar 1700’lü senelere kadar insanı idareyen merkezin kalp olduğunu düşünmüşler. 1700’lü senelerden sonra insanı idareyen temel merkezin beyin olduğu anlaşılmış. Çağdaş çağda 2003’deri beri artık fonksiyonel MR’ın bir hayli alanda kullanılması bazı beyin bilimcilerde merak uyandırmış. ‘Yutarken, kitap okurken, film izlerken beynin neresi çalışıyor görüyoruz. Acaba bir insan hoşlandığı şahsa bakarken beyninin neresi çalışıyor?’ diye sormuş Darılı Bilim İnsanı Semir Zeki. Bu sorulduktan sonra, hayret uyandıracak biçimde beynin emin bölgelerinin aşık bireyler maşuklarına bakarken ışıl ışıl parladığını görmüşler ve bu meblağlılık gösteren bir şey.

Başka Bir Deyişle birisi aşıkken başka bir örüntü, değişiği aşıkken başka bir örüntü yok. Tam o sırılsıklam aşk yarıyılında beynin ışıldayan alanlarında eş bir örüntü var. Şöyle bir test olabilir; ‘Beni sevgilim gerçekten istekle hoşlanıyor mu?’. Bunu kavramamız herhalde bir yarım saat sürer. Teknolojik olarak buna sahibiz başka bir deyişle fonksiyonel MR makineyi olduğu için bunu yapabiliriz.

 Aşk, beynin karar mekanizmasını yavaşlatıyor

“İnsan tavrının hepsinin beyinsel bir karşılığı var. Sırılsıklam aşk yarıyılında beynin bir hayli bölgesi ışıldarken, beynin frontal bölgesi az çalışıyor ya da çalışması zayıflıyor. Bu çok dikkat çekici bir şey” diyerek, sözlerini şöyle bitirdi:

“Bunun neticeyi nedir? Banalde bizim alın beyin bölgemiz sosyal normlar, kaideler oluşturmamızı sağlıyor. Başkasından saygı görmeyi ve tama bakıp gidişatımızı değerlendirmeyi sağlıyor. Aynı beyin bölgesi, trafikte sağa ya da sola dönmeden çok evvel sinyal vermeni sağlar. Bu bölge aynı zamanda karar alma süreçlerinde de devreye giriyor.

Bu bölgenin sırılsıklam aşk yarıyılında az çalışması, o yarıyılda alınan kararların sıhhatsiz ve meseleli olmasına neden oluyor. Dolayısı ile o yoğun, istekli yarıyılda hani sonradan derler ya ‘Ben bunu nasıl yaptım, buna nasıl böyle karar verdim, nasıl onun peşinden gittim’… Pişmanlıklar olur ya aşklarda bir vakit sonra… Ya da ‘O benden şunu istedi ben ona nasıl verdim’… Sırılsıklam aşk bitince us yerine gelmiştir. Hani ‘Aşk kazanç us gider’ ya, böyle söylenir millet arasında. Gerçeğinde bunun sinirbilimsel karşılığı var. Gerçekten sırılsıklam aşk yarıyılında aşk gelince us gidebiliyor.”